شناسایی عامل سر خشکیدگی و زوال درختان لیمو در استان کرمانشاه

منطقه قصر شیرین در غرب استان کرمانشاه با دارا بودن اقلیم گرم و نیمه خشک از سالها قبل بهعنوان یکی از مناطق کشت مرکبات و خصوصا لیمو موردتوجه قرار داشته است. در سالهای اخیر با اجرای یک طرح وسیع، کشت مرکبات در این منطقه در حال احیا است. در فصل بهار سال 1398 ضمن بازدید از باغات مرکبات شهرستان قصر شیرین، مواردی از ابتلای درختان لیمو رقم بیرس لایم ( Bearss (lime به سر خشکیدگی، زوال و زردی مشاهده گردید. به منظور بررسی علل سر خشکیدگی و زوال درختان لیمو، شاخه های آلوده در طی فصل رشد جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شدند. از سرشاخه های درختان آلوده قطعات کوچکی به اندازه تقریبی چهار میلیمتر با هیپوکلریت سدیم 1/5 درصد به مدت سی ثانیه ضدعفونی سطحی شدند. این قطعات پس از شستشو با آب مقطر سترون، روی محیط سیب زمینی دکستروز آگار حاوی کلرامفنیکل 25) میکروگرم در میلی لیتر) کشت دادهشده و در دمای 25 سانتیگراد نگهداری شدند. از نمونه های کشتشده، گونه قارچی با این خصوصیات به دست آمد: پرگنه روی محیط کشت سیب زمینی دکستروز آگار در ابتدا سفید و صاف بود که با گذشت زمان به رنگ تیره درمیآمد. ریسه ها به رنگ قهوه ای تا قهوه ای تیره و صاف بودند. آرتروکنیدیوم ها بهرنگ قهوه ای تیره، صاف،عمدتا بدون دیواره عرضی و گاهی دارای یک دیواره عرضی، سیلندری، کروی تا نیمه کروی، بیضوی و به ابعاد 7-3×10-4 میکرومتر بودند. بر اساس کلیدهای تاکسونومیکی معتبر، این جدایه به عنوان گونه Nattrassia mangiferae با فرم آرتروسپوری Neoscytalidium dimidiatum تشخیص داده شد. این بیمارگرقبلا در ایران و سایر نقاط جهان روی گیاهان مختلف ازجمله مرکبات و گردو گزارششده اما تاکنون در مورد وقوع آن روی مرکبات استان کرمانشاه گزارشی ارائه نشده بود. این اولین گزارش از وجود این بیمارگر روی درختان لیمو در استان کرمانشاه است.