جامعه شناسی تاریخی عصر نخستین بیداری اسلامی (سده های سیزدهم و چهاردهم هجری) و تاثیر آن بر تفسیر قرآن به قرآن در آن دو سده

زمینه های سیاسی و اجتماعی بیداری اسلامی و اندیشه اصلاح گری سده چهاردهم هجری به سده پیش از آن باز می گردد، استبداد داخلی و استعمار خارجی این عصر از مهم ترین عوامل بروز بیداری اسلامی و حرکت اصلاح گری در جهان اسلام بود. بازگشت به قرآن و فهم آن متناسب با نیازهای روز جامعه اسلامی و برآمده از بیداری اسلامی اساس حرکتی با گرایش ها، روش ها و رویکردهای نوین به تفسیر قرآن شد. از این میان رویکرد تفسیری قرآن به قرآن راه کاری برای وحدت اندیشه در جهان اسلام واحیاء جایگاه اجتماعی مناسب قرآن بود که پیوستگی و همبستگی آیات را از ویژگی های تفسیری سده چهاردهم هجری ساخت. در این رویکرد تفسیری، تفسیرگری، فرآیند فهمی جامع از متن قرآن دانسته شد و متن بر موضع مفسر پیشی گرفت.

Keywords:

بیداری اسلامی , اندیشه اصلاح گری , تفسیرگری , علامه طباطبایی , شیخ شنقیطی