بررسی نقش آمایش سرزمین درتوسعه روستایی ایران

نگاهی اجمالی به وضعیت نواحی روستایی ایران نشان میدهد که برنامه های آمایش سرزمین و توسعه روستایی انطباقی با الگوی توسعه پایدار ندارد .از آنجا که برنامه های توسعه از دستیابی به اهداف در همه زمینه ها دور مانده اند، بیشترین آثار منفی خود را بر نواحی روستایی گذاشته اند .در این پژوهش اطلاعات به صورت مطالعه اسنادی و کتابخانه ای گرد آوری شده و سپس داده های ثانویه مورد تحلیل قرار گرفت و یافته ها و نتایج تازه ای در این زمینه به دست آمد. توسعه پایدار بر اساس سه محور برابری، توسعه اقتصادی و پایداری زیست محیطی مفهوم سازی شده است .یافته ها نشان می دهد که میزان فقر، محرومیت و نابرابری در نواحی روستایی ایران، نسبت به نواحی شهری بیشتر است و برنامه های آمایشی نتوانسته در کاهش آنها نقش داشته باشد .دربرنامه های توسعه روستایی نیز فعالیت ها ی توسعه کشاورزی و زیرساختی غلبه بیشتری دارد و البته تحول خاصی نیز در بخش کشاورزی به وجود نیامده است .فرایند رو به افزایش تخریب محیط زیست و گسترش بیابان در مراتع کشور نیز قابل توجه است .نتایج حاکی از آن است که رویکرد مبتنی بر توسعه پایدار در برنامه های آمایش سرزمین و توسعه روستایی در ایران وجود ندارند و این امر هم ناشی از خلاء چارچوب نظری توسعه و فقدان رویکرد کارآمد در زمینه مشارکت مردم در برنامه ریزی ها است . توسعه محلی اجتما ع محور و درون زاد راهبرد توسعه پایدار است و چنان چه نواحی روستایی در قالب ن هادهای مردمی متشکل در تشخیص و اولویت بندی نیازهای اساسی خود همراه با نهادهای دولتی تسهیل گر، پیش قدم شوند، این امر میتواند بسیاری از برنامه ها و فعالیت ها را کارآمد و اثربخش کند.

Keywords:

توسعه پایدار , توسعهنواحی روستایی , آمایش سرزمین , فقر , محیط زیست