مقایسه تاثیر اوقات فراغت ورزشی بر بهداشت روان، خودکارآمدی و کیفیت خواب در سه ماهه سوم بارداری

یکی از زیان های پر نبودن برنامه گذراندن اوقات فراغت و نامناسب بودن آن، درهم ریزی سلامت روانی افراد است. اما فعالیت بدنی در اوقات فراغت تاثیر زیادی بر ارتقا عملکرد روانی - شناختی افراد مختلف جامعه دارد در این بین مطالعه بر روی زنان باردار کمتر مورد توجه قرار گرفته است لذا هدف از پژوهش حاضر مقایسه تاثیر اوقات فراغت ورزشی بر بهداشت روان، خودکارآمدی و کیفیت خواب در سه ماهه سوم بارداری می باشد. روش پژوهش علی– مقایسه ای بوده و جامعه آماری شامل زنان باردار سه ماهه سوم شهر مشهد در نظر گرفته شد. تعداد 50 نفر (بعنوان گروه ورزشکار) مادران بارداری بودند که جهت انجام تمرینات بدنی به باشگاه های آمادگی جسمانی مخصوص زنان باردار مراجعه کرده و در برنامه تمرینی منظم ورزشی شرکت داشتند. تعداد 50 نفر (بعنوان گروه غیر ورزشکار) نیز مادران بارداری بودند که فعالیت بدنی منظمی نداشته و بطور تصادفی از میان مراجعه کنندگان به مطب ها و درمانگاه ها انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های کیفیت خواب پیترزبورگ که توسط اوهیدا (2001) و سوزوکی(2004) تدوین شده است، بهداشت روان گلدبرگ که توسط گلدبرگ و هیلر (1979) ارائه شده ، خودکارآمدی شررکه توسط شرر و همکاران در سال 1982 طراحی نمودند و پرسشنامه مهارت های اوقات فراغت برگرفته از پایان نامه صدوقی (1396) استفاده شد. پس از جمع آوری پرسشنامه تعداد 44 پرسشنامه از بانوان باردار ورزشکار و 48 پرسشنامه از بانوان غیر ورزشکار بدست آمد ومورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که گرایش به انجام تمرینات بدنی در زمان اوقات فراغت با تحصیلات رابطه معنی داری دارد همچنین مشخص شد تمایل به فعالیت های ورزشی در وقت آزاد ارتباطی به شغل ندارد. میانگین مهارت های اوقات فراغت ورزشی و مولفه های آن در گروه بانوان باردار ورزشکار بالاتر از گروه غیرورزشکار است و در بین مولفه های آن بالاترین میانگین مربوط به مولفه مهارت آگاهی از فراغت بدست آمد. در این پژوهش میانگین اختلال روانی و تمامی مولفه های آن در گروه بانوان باردار ورزشکار پایین تر بدست آمد این در حالی است که میانگین خودکارآمدی و کیفیت خواب و تمامی مولفه های آن در گروه بانوان ورزشکار بالاتر از بانوان غیرورزشکار گزارش شد. نتایج این تحقیق بیانگر این مطلب است که نگرش زنان به ورزش از آگاهی های آنان سرچشمه می گیرد و این آگاهی نه تنها در زنان باردار که می بایستی به خانواده و دوستان نیز گسترش یابد. با ارائه آموزش های ضروری و تاکید بر فواید ورزش، نگرانی زنان را از اثرات سوء احتمالی ورزش برجنین کاهش دهند و در جهت بهسازی عملکرد مادران نسبت به داشتن فعالیت ورزشی اقدام نمایند.

Keywords:

بارداری , اوقات فراغت , بهداشت روان , خودکارآمدی , کیفیت خواب