تفریق مولکولی دو گونه فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا با روش هضم آنزیمی اندونوکلئاز

زمینه و هدف: فاسیولوز یکی از مهمترین بیماری های انگلی مشترک بین انسان و حیوان میباشد که توسط دو ترماتود فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا ایجاد میشود .انتقال این بیماری به انسان از طریق مصرف سبزیجات آلوده به سرکر انگل اتفاق می افتد. از لحاظ پراکنش در دو قاره آسیا و آفریقا هر دو گونه مورد توجه است. جمعیت های متنوعی از حیوانات ، به عنوان میزبان های این دو ترماتود کبدی محسوب میشوند. کشور ما به عنوان یکی از پنج کانون مهم فاسیولوز در دنیا مطرح است. هدف این مطالعه تفریق مولکولی دو گونه فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا با روش هضم آنزیمی اندونوکلئاز و تشخیص دو گونه فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا بر اساس خصوصیات ظاهری و شاخص های بیومتریک بود.مواد و روش کار: تعداد 100 نمونه فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا بالغ از کبد گوسفند و گاو کشتار شده در استان گیلان جمع آوری گردید. نمونه ها سه بار با بافر سالین فسفات PBS-pH 7.6 شست شو داده شد. تشخیص اولیه دو گونه بر اساس شاخص های مورفومتریک انجام گرفت و نمونه هایی انتخاب شد که فرم واسطه ای در آن ها وجود نداشت.سپس استخراج DNA و در ادامه ی آن PCR انجام شد.یافته ها: ترماتودهای بالغ فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا بر اساس خصوصیات کلی ریخت شناسی و ویژگی های میکروسکوپی و ماکروسکوپی از قبیل بیشترین ناحیه طول بدن،بیشترین ناحیه عرض بدن،نسبت طول به عرض بدن وفاصله بادکش شکمی تا انتهای خلفی بدن شناسایی و جدا گردید.در طی PCR انجام شده نیز نمونه ها از لحاظ طول و تعداد زوج باز با استفاده از زوج پرایمرDra1 و زوج پرایمر Bfr1 مورد بررسی قرار گرفتند.نتیجه گیری: با توجه به وجود اشکال واسطه ای فاسیولا هپاتیکا و فاسیولا ژیگانتیکا در ایران بایستی تشخیص تفریقی دو گونه اخیر با روش مولکولی صورت پذیرد. طیف وسیع از ژنوتیپ متنوع در فاسیولا هپاتیکا وجود دارد که این موضوع تایید کننده وجود اشکال ریخت شناسی متنوع فاسیولا هپاتیکا در ایران است.

Keywords:

فاسیولا هپاتیکا , فاسیولا ژیگانتیکا , PCR