تحولات معاصر در علوم سلامت - رویکردها و چالش های نوظهور

علوم سلامت به عنوان حوزه ای بین رشته ای، در سال های اخیر تحولات چشمگیری را تجربه کرده است. مطالعات نشان می دهد که رویکردهای نوین در این حوزه بر چهار محور اصلی «پزشکی شخصی سازی شده»، «پیشگیری اولیه»، «سلامت دیجیتال» و «عدالت در سلامت» متمرکز شده اند (WHO, 2023).

در ایران، اجرای طرح تحول سلامت نشان دهنده توجه به این مولفه ها بوده است. یکی از مهمترین تحولات، ادغام فناوری های پیشرفته در خدمات سلامت است.

پژوهش ها حاکی از آن است که استفاده از هوش مصنوعی در تشخیص بیماری ها می تواند دقت تشخیص را تا 30% افزایش دهد (Topol, 2019). پروژه «سامانه هوشمند تشخیص پزشکی» که از سال 1399 در ایران اجرا شده، نمونه ای از این پیشرفت ها محسوب می شود (معاونت فناوری وزارت بهداشت، 1400). با این وجود، چالش هایی مانند نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت، مسائل اخلاقی در استفاده از داده های سلامت و مقاومت در برابر تغییر همچنان وجود دارد. مطالعه محمدی و همکاران (1400) نشان می دهد که 25% جمعیت روستایی ایران به خدمات سلامت دیجیتال دسترسی ندارند.

منابع:

1. محمدی، ع.، رضایی، ف.، و کریمی، م. (1400). بررسی موانع دسترسی به سلامت دیجیتال در مناطق روستایی ایران. مجله ایرانی آموزش پزشکی، ۲۱(3)، 45-60.

2. وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی. (1401). گزارش عملکرد طرح تحول سلامت. انتشارات وزارت بهداشت.

3. معاونت فناوری وزارت بهداشت. (1400). دستاوردهای سامانه هوشمند تشخیص پزشکی. مرکز انتشارات فناوری سلامت.

4. Meskó, B., Drobni, Z., Bényei, É., Gergely, B., & Győrffy, Z. (2022). Digital health is a cultural transformation of traditional healthcare. NPJ Digital Medicine, 5(1), 1-7

5. Topol, E. J. (2019). High-performance medicine: The convergence of human and artificial intelligence. Nature Medicine, ۲۵(1), 44-56.

6. World Health Organization. (2023). Global strategy on digital health 2020-2025. WHO Press.