مهمترین شروط ضمن عقد نکاح چیست؟
امیرحسین صفدری پژوهشگر علم حقوق
مهمترین شروطی که در ضمن عقد ازدواج در عرف جامعه ی ما مورد بحث قرار می گیرد شش مورد است که عبارت است از:
1. شرط وکالت در طلاق، که در عرف جامعه ی ما اکثرا می گویند زن حق طلاق را از مرد گرفته است، در صورتی که این عمل در عالم حقوق به این معنا می باشد که مرد وکالتی به زن داده است که زن هر موقع که بخواهد بتواند از همسرش جدا شود. البته باید گفت دادن وکالت در طلاق به زن به این معنا نیست که مرد دیگر حق ندارد همسرش را طلاق بدهد بلکه این حق را نمی توان از مرد ساقط کرد، وکالت در طلاق معمولا به صورت بلاعزل در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود اما بهتر است در این وکالت نامه ها نوشته شود که مرد حق اسقاط تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی و اسقاط حق عزل وکیل و... که منافاتی با موضوع این وکالت دارد را از خود سلب کرده است.
2. شرط حق تحصیل برای زن، در این شرط زوج، زوجه ی خود را در ادامه تحصیل تا هر مقطعی و در هر کجا که خود زوجه بخواهد و لازم بداند مخیر می سازد که برای ادامه تحصیل اقدام کند و زوج مانع ادامه تحصیل زوجه نمی شود.
3. شرط حق اشتغال برای زن، در این شرط زوج، زوجه خود را در اشتغال به هر شغلی که تمایل داشته باشد و در هر کجا که شرایط ایجاب کند آزاد می گذارد و این اجازه را می دهد که همسرش کار کند و مانع از اشتغال زوجه ی خود نمی شود.
4. شرط حق خروج از کشور برای زن، مطابق با قوانین موجود در کشور ما اگر دختری ازدواج کند برای خروج از کشور نیاز به اجازه کتبی از شوهرش دارد این شرط یعنی این که زوج به زوجه خود وکالت بلاعزل می دهد که زوجه با همه اختیارات قانونی بدون اجازه مجدد از شوهر، زوجه از کشور برای مدتی که خودش مناسب میداند خارج شود.
5. شرط حق تعیین مسکن برای زن، از آنجا که مطابق با ماده 1005 قانون مدنی ما زن برای سکونت تابع محلی است که شوهرش در آنجا سکونت دارد این شرط می تواند زن را مختار سازد تا در تعیین مسکن مورد نظر خودش که می تواند همان محل سکونت قبل از ازدواج باشد و یا هر شهر دیگری که زن بخواهد می تواند برای سکونت خود انتخاب کند و مرد مانع این سکونت نشود.
6. شرط حق تنصیف اموال و دارایی ها، این شرط بدین معنا است که کلیه اموالی که زوجین پس از ازدواج به دست آورده اند و به شرط اینکه در هنگام طلاق موجود باشد بین زوج و زوجه نصف شود. به زبان ساده تر حق تنصیف دارایی ها یعنی زوج متعهد می شود که در هنگام طلاق از طرف مرد نیمی از دارایی های موجود خود را اعم از اموال منقول یا اموال غیرمنقول که طی مدت ازدواج به دست آورده اند به زوجه خود منتقل نماید، البته این شرط را می توان به صورت دو طرفه بین زن و مرد تنظیم کرد یعنی هر کدام از طرفین در هنگام طلاق نصف اموال طرف مقابل را تملک کند نکته مهمی که باید گفت این است که در این خصوص اموالی که از طریق ارث به زن و مرد میرسد شامل تنصیف دارایی ها نمی شود.
در پایان هم باید گفت در تعیین شروط ضمن عقد ازدواج باید خیلی زیاد دقت کرد و مراقب تعیین شروط بود چرا که این شرط ها دارای آثار حقوقی زیادی می باشد و ضمنا شروط ضمن عقد زمانی معتبر و قابل پیگیری است که فقط در دفاتر اسناد رسمی به صورت سند محضری به امضای زن و مرد رسیده باشد. البته الزامی وجود ندارد که شروط ضمن عقد ازدواج حتما قبل از ازدواج مشخص بشود بلکه زوجین می توانند یک ساعت پس از عقد یا 30 سال پس از عقد یا هر موقع دیگری که بخواهند این شروط را ثبت کنند حتی زوجین می توانند به شروط قبلی شرط جدیدی اضافه کنند و یا شروط قبلی را فسخ کنند.