تعریف و تقویت تاب آوری اجتماعی

تعریف و تقویت تاب آوری اجتماعی 

تاب آوری اجتماعی به ظرفیت افراد، گروه ها و جوامع برای تحمل و بهبودی از استرس های زندگی، انزوای اجتماعی و بلایا از طریق تقویت روابط مثبت و رشد جمعی اشاره دارد.

تاب آوری اجتماعی شامل تبدیل ناملایمات به رشد شخصی، رابطه ای و جمعی از طریق تقویت مشارکت های اجتماعی موجود و توسعه روابط جدید با اقدامات جمعی خلاقانه است.

 تاب آوری اجتماعی از طریق دیدگاه های مشترک، اهداف هماهنگ، و افزایش آگاهی از نیازهای دیگران، ترویج پیوندهای مثبت بین فردی و تقویت روابط عمل می کند.

 تاب اوری اجتماعی اقدام جمعی و همکاری با دیگران برای یافتن فرصت هایی در تراژدی و تبدیل ناملایمات به مزیت را مورد تاکید قرار میدهد و اهمیت ارتباطات اجتماعی ، گروه ها و گروه های بزرگ تر برای سازگاری، یادگیری و رشد را برجسته می کند

تاب آوری اجتماعی چند وجهی و چند سطحی است که ویژگی های فردی، منابع بین فردی و ظرفیت های جمعی را در بر می گیرد و توسعه و بیان تاب آوری فردی را تعدیل می کند.

تاب آوری اجتماعی شامل اعتماد، ارزش های مشترک، مشارکت اجتماعی، و پاسخ های هماهنگ و جمعی به موقعیت های چالش برانگیز، با تاکید بر نقش ارتباطات اجتماعی در تقویت انعطاف پذیری و سازگاری است.

social resilience یا تاب آوری اجتماعی را میتوان ظرفیت تبدیل و تحول، تطبیق و سازگاری و توان مقابله با تنش و بحرانهای اجتماعی نامید.

تاب آوری اجتماعی از ظرفیت و توانایی خاصی در افراد و گروهها، خانواده و جوامع صحبت میکند که عمدتا یادگیری و سازگاری در تغییرات تحمیل شده، و همچنین قدرت تطبیق با شرایط و متقضیات را در بر خواهد داشت؛

تاب آوری در بحرانهای اجتماعی نقش عمده ای ایفا میکند و شناخته شده ترین عاملی که با تاب آوری اجتماعی رابطه معکوس دارد آسیب پذیری اجتماعی است، لذا در هر سامانه ی اجتماعی برای مواجه شدن با تغییرات و تهدیدات بایستی تمهیداتی لحاظ گردد که بتواند به نحو بهینه مواجهه و مقابله کند.روانشناسی تاب آوری به هرحال ناظر بر فرآیندهای روانی اجتماعی است که میتواند شامل تعامل کودک باخانواده، همسالان، محیط های آموزشی و سایر بزرگسالان خارج از خانه باشد.

بنابراین ترکیب تاب آوری با روشهای بالینی، آموزشی، مددکاری و مشاوره بسترساز و حامی رشد و بالندگی انسان خواهد بود و توسعه تاب آوری است که به پروتکل های درمانی، مداخلاتی وانواع روشهای توانمندسازی اعنبار می بخشد.

مشارکت های مدنی و حمایت های اجتماعی نیز در همه حال بر تاب آوری فردی و سلامت اجتماعی تاثیرات عمیق میگذارند

تاب آوری اجتماعی چه مزایا و منافعی دارد و چگونه میتواند آن را تقویت کرد :

1. بهبود فرهنگ سازمانی : تاب آوری از درون سازمان ها شروع می شود، خط تولید تاب آوری مدیریت است، استفاده بهینه از علوم سازمانی باعث ایجاد تعامل بهتر کارکنان، بهبود بینش، انگیزه و روحیه بالاتر و همچنین تمرکز و جهت گیری بیشتر برای توسعه فرهنگ می شود

2. سواد مالی و معیشت پایدار : با ایجاد یک خط پایه برای تصویر و ترسیم آینده، سازمان ها می توانند دارایی ها و ابزارهای مالی را برای مدیریت ریسک ها و آسیب پذیری های بالقوه ابداع و بکار گیرند که ارتقای تاب آوری اجتماعی را بدنبال دارد.

3. افزایش تنوع: تنوع باعث تاب آوری می شود ، تنوع موجب بیشینگی و توسعه تاب آوری خواهد بود. تنوع افراد را برای ایجاد تغییرات مثبت توانمند می کند. تنوع ضمن دستاوردی بنام بیشینگی ، فرصت هایی را برای نوآوری بیشتر و خلاقیت ارائه می دهد که کاهش ثمره نهایی آن کاهش ریسک و توسعه تاب آوری است .

4. توسعه سرمایه اجتماعی : ایجاد شبکه ها و ساختارهای اجتماعی به بهبود همکاری، همکاری متقابل و اعتماد در میان اعضای جامعه کمک می کند

5. خلاقیت و نوآوری : زیر سوال بردن ظرفیت سیستم های فعلی و درک آسیب پذیری های آنها، فرصت های جدیدی را از طریق یادگیری، کاوش و توسعه روش های نوآورانه انجام کارها ایجاد می کند

6. محیط زیست سالم و تاب آوری اقلیم : ایجاد جوامع انعطاف پذیر به پرورش و ارائه نتایج زیست محیطی سالم با کار با سیستم های طبیعی و یکپارچه سازی آن کمک می کند تاب آوری محیط زیست یا تاب آوری سیستم اکولوژیکی به مواجهه موفقیت آمیز یک اکولوژی با تغییرات و اختلالات گفته میشود.در سال 1973، سی. اس. هالینگ کلمه تاب آوری را به عنوان راهی برای کمک به درک دینامیک غیرخطی مشاهده شده در اکوسیستم ها وارد ادبیات اکولوژیکی کرد.

تاب آوری محیط زیست یا انعطاف پذیری بوم شناختی به عنوان میزان اختلالی که یک اکوسیستم می تواند بدون تغییر فرآیندها و ساختارهای خود سازمان یافته (که به عنوان حالت های پایدار جایگزین تعریف می شود) تحمل کند گفته شده است. تاب آوری اجتماعی بدون ملاحضات زیست محیطی توهمی بیش نیست .

7. مشارکت اجتماعی : با درگیر کردن یک بخش متقاطع از جامعه، پیوندها، شبکه ها و هم افزایی ارزشمندی را می توان ایجاد کرد که در نهایت چارچوبی قوی برای مدیریت شوک ها، بلایا و چالش های بالقوه ایجاد می کند.مشارکت اجتماعی عبارت است از: حضور نسبتا پایدار عناصر سازنده جامعه شامل افراد, گروه ها, اجتماعات, نهادها و سازمان ها در فرایندها, امور و فعالیت های اجتماعی(قیصری ، 1398).

8. به اشتراک گذاری احساسات مثبت: به اشتراک گذاشتن احساسات مثبت با دیگران به پیوند افراد با یکدیگر، ایجاد و حفظ روابط قوی، سالم و مراقبتی کمک می کند در جوامع تاب آور افراد مروج هیجانات و احساسات مثبت هستند نمونه هایی چون : بخشش ، شفقت و مهربانی به دیگران و فعالیت های خیریه و خوش خلقی و شوخ طبعی مورد توجه است . تاب آوری اجتماعی به افرادی خوش خلق و مهربان تکیه میزند.

9. ظرفیت انطباق و دگرگونی: تاب آوری اجتماعی افراد، جوامع و اجتماعات محلی را را قادر می سازد در مواجهه با چالش های محیطی، اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی، سازگار، دگرگون شوند ، تحول پذیر باشند و در مواجهه با این تحولات تغییرات مثبت و رشد را تجربه کنند.

10. دسترسی عادلانه به دارایی ها و منابع: تاب آوری اجتماعی شامل درک صحیحی از ریسک ها، آمادگی برای آنها و دسترسی به دارایی ها و منابع مورد نیاز برای تحمل یا سازگاری با شوک ها است.

نابرابری و عدم دستیابی به فرصت های یکسان و محدود کردن قابلیت ها  سرمنشاء تمامی اختلالات و آفات در رفتارها و ساختارهای اجتماعی است.
بعبارتی دیگر تلاش برای تاب آوری موضوعی جدا از عدالت و برابری اجتماعی نیست و در واقع تلاش برای ترمیم و اصلاح سازه ها و ساختارهای مدنی اقدامی جدی برای توسعه تاب آوری بشمار می آید. پرواضح اینکه اوضاع در خصوص مخاطرات اجتماعی، اقتصادی و محیطی نیز دقیقا به همین منوال است.

اعمال محدودیت بر قابلیتهای انسانی بزرگترین آسیب اجتماعی است که انسان احسن الخالقین است.  نابرابری، تبعیض و عدم مساوات در توسعه انسانی اصل و اساس انواع آسیب است.