راهکارهای چگونه زیستن در مناسک حج

بسم الله الرحمن الرحیم 

انجام مناسک حج یکی از دستورات اسلام است که حاوی پیام ها و راهکارهای بسیارمهم و انسان ساز است ، که بایستی از این پیامها ، درس چگونه زیستن گرفت و براساس آن زندگی کرد ، تا چگونه مردن و چگونه محشور شدن انسان مشخص شود ، به برخی از این پیام ها اشاره می کنیم

1 ) پاکی و نظافت شرط رسیدن به محضر دوست

غسل احرام که نماد پاکی و زدودن ناپاکی های از ظاهر بدن است ؛ پیامش این است که برای رسیدن به محضر دوست و اوج گرفتن برای فتح قله های کمالات انسانی و قرب الهی باید پاک و پاکیزه شد هم پاکی از خبث وآلودگی های ظاهری و هم پاکی از پلیدی و ناپاکی های باطنی و اخلاقی . در طی منازل سیر وسلوک الی الله اول تخلیه(دورساختن ناپاکی ها) است بعد تحلیه ( مزین ساختن وجود با ارزشهای انسانی و اسلامی).

2 ) جدا شدن از تعلقات مادی

کندن و در آوردن لباس های معمولی و پوشیدن لباس احرام پیامش این است که اگر کسی می خواهد به قله های از کمالات انسانی صعود نموده و به قرب الی الله بایستی دل از تعلقات دنیوی و مادی بکند ؛ چرا که دو محبوب در یک دل نگنجد .

3 ) لغو تبعیضات و برتری طلبی ها

احرام پوشیدن حاجی همه به یک رنگ ؛ پیامش لغو تبعیضات همه جانبه است از تبعیضات نژادی ، قومی ، لسانی ، رنگی ، سمتی و... گرفته تا تبعیضات شغلی ، سمتی ، جنسیتی ، و... . یعنی هرکسی که در این اعمال شرکت می کند ، رییس است یا مرئوس ، فرمان روا است یا فرمان بر ، سفید است یا سیا ، و... همه از نظر کرامت انسانی یکسان است و مهم ترین عامل برتری های تقوا است «ان اکرمکم عند الله اتقاکم »(حجرات/ 13) .

4 ) اتحاد و همبستگی در گفتار و کردار

تلبیه گفتن حاجی که هرکس با هر زبانی که دارد ، بایستی تلبیه بگوید و همه به زبان عربی که زبان قرآن است جملات تلبیه را تکرار نماید ، پیامش لزوم اتحاد کلمه داشتن در گفتن سخن حق و دفاع از مظلومین است .

انجام دادن همه حجاج یک عمل را ، مانند وقوف در عرفات ، وقوف در مشعر، رمی جمره ، قربانی ، طواف و... پیامش لزوم اتحاد عمل داشتن مسلمانان در کردارو رفتار است ؛ هم برای تبلیغ و ترویج آموزه های انسان ساز اسلام و هدایت و راهنمایی مردم به سوی کمالات انسانی و قرب الهی بایستی اتحاد عمل داشت ، و هم برای مبارزه با دشمنان اسلام .

5 ) عدم تعرض به کسی یا چیزی

با محرم شدن حاجی و حرام شدن 24 چیز براو ، به گونه ای که حق هیچگونه تعرض و آسیب رساندن به اشخاص و اشیا را ندارد ، پیامش است که در تمام عرصه های زندگی از زندگی فردی گرفته تا زندگی خانوادگی و اجتماعی ، ازمتعرض شدن وایجاد مزاحمت برای اشخاص و آسیب رساندن به اشیا ازجمله محیط زیست ، بایستی دوری کرد.

6 ) سربریدن هوای نفس و طمع

قربانی کردن و سربریدن گوسفند یا گاو یا شتر به عنوان قربانی ، پیامش این است که هوای نفس و طمع را باید سربرید و در مجاهده ای بانفس که جهاد اکبر نام گرفته است ، باید پیروز شد. چنانکه در حدیث منسوب به امام صادق علیه السلام آمده است که فرمودند :« اذبح حنجره الهوی و الطمع عند الذبیحه ، حلقوم هوای نفس و طمع را در وقت قربانی کردن ببر »(مصباح الشریعه ، ص49 ).

7 ) دور ساختن رذایل اخلاقی از خود

پیام رمی جمرات و سنگ زدن به نماد شیطان ، این است که شهوات نفسانی و رذایل اخلاقی را از خود دور کن و مواظب باش که بعد از این به دام شیطان انسی و جنی گرفتار نشوی .

8 ) دور ریختن تفکرات غیر توحیدی

پیام حلق و تقصیر حاجی درحج این است که ای حاجی ! همین طور که موی سرت را با حلق یا تقصیر دور می ریزی ، تفکرات و اندیشه های غیر خدایی را ، از سر وفکرت خارج ساخته دور بریز تا در مقام قرب حق راه پیدا کنی .

خلاصه این که :

مناسک عبادی حج ، بهترین و بزرگترین پیام های چگونه زیستن را در بر دارد ، ولی آنچه مهم است درس آموزی از این کنگره ای عظیم جهانی است . همچنین مناسک عبادی حج نمونه ای هرچند کوچک ، از صحنه ای قیامت است ؛ زیرا وقت حاجی غسل احرام می کند ، مانند شخصی که از دنیا رفته از زندگی مادی و آرزوی های دنیوی دل بر می دارد.

وقتی لباس احرام به تن می کند ؛ چون کفن مردگان است که تمام تمایزات ، تظاهرات و تشخصات لغو ، وهمه یک رنگ شده است.

حرکت دسته جمعی حاجیان به سمت صحرای عرفات ، صحنه ای از قیامت را به نمایش می گذارد که همه مردگان از قبور برخاسته واز هرطرف به سوی محشر می روند.