روانشناسی دیجیتال چیست ؟
روان شناسی اینترنتی، روانشناسی مجازی، روان شناسی وب یا روان شناسی دیجیتال، همگی نام های دیگری بر همین رشته هستند
روان شناسی اینترنتی، روانشناسی مجازی، روان شناسی وب یا روان شناسی دیجیتال، همگی نام های دیگری بر همین رشته هستند روانشناسی دیجیتال، همچنین شناخته شده به عنوان روانشناسی سایبری، روانشناسی مجازی، یا روانشناسی وب، رشته ای است که به بررسی انواع رفتارهای متاثر از فضای دیجیتال می پردازد. این رشته با سرعت شگفت آوری در حال رشد و توسعه است و هدف از آن، درک و تحلیل رفتار کاربران در فضاهای آنلاین است.
به گزارش میگنا رسانه سلامت روان ایران روان شناسی سایبری ( Cyberpsychology) شاخه ای از علم روان شناسی است که در آن، تاثیر متقابل فناوری بر رفتار انسان ها مطالعه می شود. این شاخه از روان شناسی که به عنوان یک حوزه میان رشته ای شناخته می شود، نسبتا نوظهور بوده و در حال گسترش است.
روان شناسی اینترنتی، روانشناسی مجازی، روان شناسی وب یا روان شناسی دیجیتال، همگی نام های دیگری بر همین رشته هستند و سعی می کنند انواع تعاملات و رفتارهای انسانی متاثر از روانشناسی دیجیتال یک رشته چند رشته ای است که بازاریابی دیجیتال را با اقتصاد رفتاری و روانشناسی ترکیب می کند تا محتوایی ایجاد کند که ضمیر ناخودآگاه را متقاعد کند. این شامل درک نحوه رفتار افراد آنلاین، از جمله نیازهای آنها، الگوهای جستجو، تصمیمات خرید، وفاداری مشتری و پذیرش فناوری است. روانشناسان دیجیتال این رفتارها را برای توسعه استراتژی های بازاریابی موثر و بهبود تعامل انسان و فناوری تجزیه و تحلیل می کنند.
روانشناسی دیجیتال ، فناوری های دیجیتال، به ویژه اینترنت و فضای مجازی را از منظر روان شناختی بررسی کرده و توضیح دهند.این حوزه شامل انواع ارتباطات برخط، بازی های رایانه ای، تکیه بر هوش مصنوعی و ربات در صنایع و زندگی روزمره، فعالیت هکر ها و جنگ مجازی و همه فعالیت های انسانی در ارتباط با فضای سایبری می شود.
خاطره اکبری روانشناس و کارشناس سلامت در ادامه اضافه میکند روانشناسی سایبری یک حوزه علمی میان رشته ای است که بر پدیده های روان شناختی که در نتیجه تعامل انسان با فناوری دیجیتال، به ویژه اینترنت ظاهر می شوند، تمرکز دارد. این مطالعه چگونگی تاثیر افراد، جوامع و فناوری های دیجیتال بر افکار، احساسات و رفتارهای یکدیگر را مطالعه می کند.
حوزه های کلیدی روانشناسی سایبری عبارتند از:
- هویت و رفتار آنلاین
- استفاده از رسانه های اجتماعی و تاثیر آن بر سلامت روان و رفاه
- آزار و اذیت سایبری و آزار و اذیت آنلاین
- روابط آنلاین و تعاملات مجازی
- واقعیت مجازی و هوش مصنوعی
روانشناسان سایبری برای تجزیه و تحلیل رفتار آنلاین، ارزیابی رفاه دیجیتال، توسعه برنامه های آموزشی و ارائه مشاوره در مورد سیاست ها و استراتژی های دیجیتال، به تحقیق می پردازند. همانطور که فناوری به طور فزاینده ای در زندگی ما ادغام می شود، روانشناسی سایبری نقش فزاینده ای در درک و بهبود رفاه دیجیتال، ایمنی آنلاین، سلامت روان، آموزش و سیاست ما ایفا می کند.
روانشناسی سایبری یک رشته مطالعاتی نسبتا جدید است که بر جنبه های روانشناختی تعامل انسان با فناوری تمرکز دارد. هدف آن درک چگونگی تعامل مردم با فناوری های نوظهور مانند دستگاه های دیجیتال، اینترنت، واقعیت مجازی و هوش مصنوعی است. این زمینه در سال های اخیر با تحقیقاتی که جنبه های مختلف استفاده از فناوری، از جمله رفتار آنلاین، شخصیت، عملکرد عاطفی و پاسخ های رفتاری را پوشش می دهد، رشد قابل توجهی داشته است.
حوزه های تحقیقاتی و عملیاتی روانشناسی دیجیتال کدامند ؟
1. رفتار آنلاین و شخصیت: تحقیقات رابطه بین رفتار آنلاین و ویژگی های شخصیتی، از جمله تاثیر استفاده از رسانه های اجتماعی بر عملکرد روانی و نقش شخصیت در اقدامات امنیت سایبری را مورد بررسی قرار داده است که انتظار میرود این تحقیقات گسترده تر انجام بگیرد.
2. استفاده از رسانه های اجتماعی و عملکرد روانشناختی: مطالعات اثرات رسانه های اجتماعی را بر سلامت روان، از جمله پتانسیل آزار و اذیت سایبری، عدم مهار آنلاین، و تاثیر بر عزت نفس و تنهایی مورد بررسی قرار داده اند
3. بازی ها و سرگرمی های آنلاین: تحقیقات جنبه های روان شناختی بازی، از جمله تاثیر بر مهارت های اجتماعی، تنظیم هیجانی و اعتیاد را بررسی کرده است.
4. **تلپسیکولوژی: این رشته به بررسی کاربردهای روانشناسی از راه دور، از جمله استفاده از واقعیت مجازی و هوش مصنوعی در خدمات بهداشت روانی پرداخته است.
5. واقعیت مجازی (VR)، هوش مصنوعی (AI) و کاربردها: تحقیقات بر روی پیامدهای روانشناختی VR و AI، از جمله پتانسیل آنها برای کاربردهای درمانی و ملاحظات اخلاقی مربوطه متمرکز شده است.
فرآیند و جهت گیری های نوظهور روانشناسی دیجیتال کدامند ؟
1. قلدری سایبری: تحقیقات تاثیر روانی و رفتاری قابل توجه آزار اینترنتی از جمله ارتباط آن با مشکلات حضور در مدارس عالی، مشکلات پیشرفت تحصیلی، تنهایی، افکار خودکشی، اضطراب و مصرف مواد را برجسته کرده است
2. اعتیاد دیجیتالی: مطالعات عوامل روانشناختی موثر در اعتیاد دیجیتال، از جمله نقش ویژگی های شخصیتی و عوامل محیطی را بررسی کرده اند
3. امنیت سایبری: تحقیقات جنبه های روانشناختی امنیت سایبری از جمله رابطه بین ویژگی های شخصیتی و اقدامات امنیت سایبری را مورد بررسی قرار داده است
4. اخلاق و شایستگی فرهنگی: این حوزه بر اهمیت ملاحظات اخلاقی و شایستگی فرهنگی در استفاده از فناوری در خدمات بهداشت روانی، به ویژه در جمعیت های مختلف، تاکید کرده است
افق پیش رو و چشم اندازه های اینده در روانشناسی دیجیتال کدامست ؟
1. ادغام فناوری در خدمات بهداشت روان: انتظار می رود این زمینه به پیشرفت یکپارچه سازی فناوری در خدمات سلامت روان، از جمله استفاده از VR و AI در تشخیص و درمان ادامه دهد این اتفاق خجسته ای که دنیای حال حاضر نیارمند آن است انتظار میرود فن آوری بتواند منجر به تاب آوری و توانایی بیشتر آدمی شود
2. توسعه مهارتهای جدید برای روانشناسان: روانشناسان ممکن است نیاز به توسعه مهارتهای جدید برای تطبیق با چشم انداز در حال تغییر فناوری و کاربردهای آن در خدمات بهداشت روان داشته باشند.
3. ملاحظات اخلاقی: تحقیقات باید به پیامدهای اخلاقی هوش مصنوعی و کلان داده ها در پیش بینی شخصیت، ترجیحات و رفتارها و همچنین پتانسیل آزار سایبری و اعتیاد دیجیتال بپردازد.
به طور کلی، روانشناسی سایبری یک زمینه به سرعت در حال تحول است که هدف آن درک تعاملات پیچیده بین فناوری و رفتار انسان است. کاربردهای آن پیامدهای قابل توجهی برای خدمات بهداشت روان، آموزش و تحقیقات دارد و انتظار می رود که همچنان آینده روانشناسی و فناوری را شکل دهد.