مطالعه اثر متقابل دمای سطحی آب دریا برسرعت باد سطحی با استفاده ازداده های میدانی وماهواره ای درخزرجنوبی استان مازندران

بسیاری از شرایط هیدرولوژیک در دریاها به تغییر دما بستگی داشته و میزان این پارامتر عامل تعیین کننده مهمی در شرایط محیطی هر منطقه می باشد. تغییرات دما و باد سطحی سبب تغییر چگالی آب دریا شده و تغییر چگالی در میزان پایداری واختلاط ستون آب دریا مؤثر است .دراین تحقیق اثر متقابل دمای سطح آب دریا ) SST ( بر سرعت باد سطحی درمنطقه خزر جنوبی )استان مازندران( بررسی شده است. ابتدا داده های دمای سطح آب دریا، توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و داده های سرعت باد سطحی،توسط ماهواره QuikSCAT برای منطقه ای به ابعاد 340× 220 یکلومتر مربع در خزر جنوبیگردآوری شد. پس از تجزیه و تحلیل داده های ماهواره ای دمای سطح دریا ، تغییرات ماهانه و فصلی آن توسط نرم افزار Tecplot برای این منطقه رسم گردید. مشخص شد که میانگین دمای فصلی)بهار و تابستان( سواحل شرقی خزرجنوبی 0/78 c از نواحی غربی آن بیشتراست. برای بررسی اثر متقابل دمای سطح دریا برسرعت باد سطحی، چهار ایستگاه A و D درناحیه غربی(، B و C )درناحیه شرقی(درخزرجنوبی انتخاب گردید.سپس نمودار سری زمانی دما، اختلاف دما بین چهار ایستگاه، سری زمانی سرعت باد و سری زمانی اختلاف سرعت باد بین چهار ایستگاه ازسال 2000 تا 2005 برای فصل های بهار و تابستان رسم و مقایسه شد. نتایج نشان می دهد که برای فصل تابستان،در 80 % و برای فصل بهار، در 66 % مواردبا افزایش اختلاف دما بینچهار ایستگاه، اختلاف سرعت نیز افزایش می یابد.در این دو فصل بدلیل کاهش فعالیت سیستم های جوی، اختلاف دمای دو ایستگاه تأثیر قابل توجهی درتقویت اختلاف سرعت باد دارد. میانگین اندازه اختلاف سرعت باد در دوره آماری 2005 - 2000 در ایستگاه ها برای فصل بهار ، 7 m/s /. و برای فصل تابستان ، 1/37 m/s م یباشد.

Keywords:

دمای سطح دریا , تغییرات سرعت باد , اختلاف دما , شارگرمای نهان , شارگرمای محسوس , دریای خزر