تحلیل استراتژیک از دیدگاه HSE با استفاده از ماتریس SWOT-QSPM مطالعه موردی: یکی از صنایع پتروشیمی کشور

تجربه به وضوح نشان داده است که استراتژی و خط مشی سنگ بنای یک سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست موفق در سازمان است، چرا که با وجود استراتژی های مناسب و معقول در این مساله مهم و حیاتی، می توان اهداف کلان و خرد و برنامه های راهبردی با رویکرد پیشگیرانه اتخاذ نمود. از این رو مدیران دپارتمان HSE در هر سازمان همواره کار خود ر از تحلیل های راهبردی استراتژیکی و لجستیکی آغاز می کنند. به جهت تدوین و تحلیل استراتژی های سازمانی مدلها و متدهای متنوعی وجود دارد که هریک از دیدگاه ویژه ای به مسائل استراتژیک و لجستیک می پردازد. دراین مطالعه که از نوع تحلیلی توصیفی است، به تدوین و تحلیل کمی استراتژیک در یکی از صنایع پتروشیمی کشور در سال 1399 می پردازد. به این منظور از ماتریس معروف SWOT و هچنین از ماتریس کمی QSPM استفاده شدهاست که ماتریس اول به جهت تدوین استراتژیک و تحلیل های کیفی وماتریس دوم به جهت تحلیل کمی استراتژی های تدوین شده مورد استفاده قرار می گیرند. به جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه مدل SWOT استفاده شد که به ای منظور مصاحبه های حضوری در قالب جلسات طوفان فکری به همراه متخصصین دپارتمان HSE شرکت پتروشیمی ترتیب داده شد، پس از تدوین و طبقه بندی استراتژی های براساس فرصت ها، تهدیدات، نقاط ضعف و قوت، با استفاده از چک لیست QSPM نسبت به وزن دهی و اولویت بندی استراتژی های چهارگانه اقدام شد. در نهایت به جمع بندی وزن های نهایی، رویکردنهایی استراتژیک سیستم مدیریت HSE تعیین شد. با توجه به ماتریس QSPM در مجموع 10 آیتم برای فرصت ها، 9 آیتم برای تهدیدها، 13 ایتم برای نقاط قوت و 11 آیتم برای نقاط ضعف شناسایی شدند ونتایج حاصل از تفاضل مقدار امتیازات نهایی بین عوامل چهارگانه نشان داد که بهترین رویکرد استراتژیک برای شرکت پتروشیمی مورد مطالعه، رویکرد تهاجمی می باشد. با توجه به رویکردتهاجمی نیز 12 استراتژی SO، 12 استراتژی WO، 12 استراتژی STو استراتژی WT تدوین و ارائه شد. در مجموع ماتریس های QSPM و SWOT در کنار یکدیگر مدلی جامع تر است که می تواند به شکل گیری یک نظام ایده آل HSE کمک شایانی دهد، به این ترتیب که مدل QSPM به تعیین رویکرد و مدل SWOT به تدوین استراتژی ها بر اساس رویکرد بکار می روند و بازدهی کاملا مناسبی برای هر سازمان یا صنعتی دارد.

Keywords:

تحلیل استراتژیک , سیستم مدیریت HSE , ماتریس SWOT , ماتریس QSPM