ارزیابی فنی و اقتصادی کشت مخلوط سورگوم و شبدر برسیم

به منظور بررسی تاثیر نسبت های مختلف کشت مخلوط سورگوم علوفه ای و شبدر برسیم بر عملکرد علوفه و سودمندی اقتصادی، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هشت تیمار و سه تکرار طی سال های زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل هشت نسبت مختلف کاشت بود: 75% سورگوم + 25% شبدر، 50% سورگوم + 50% شبدر و 25% سورگوم + 75% شبدر به عنوان کشت مخلوط جایگزینی؛ 100% سورگوم +50% شبدر، 50% سورگوم +100% شبدر و 100% سورگوم +100% شبدر به عنوان کشت مخلوط افزایشی و کشت خالص سورگوم و شبدر برسیم به عنوان شاهد. نتایج نشان داد که تاثیر نسبت های مختلف کشت مخلوط بر عملکرد کل علوفه تر و خشک در سطح احتمال 1% معنی دار بود ولی اثر سال بر صفات مذکور معنی دار نشد. بیشترین عملکرد علوفه تر (166/52 تن در هکتار) و علوفه خشک (29689 کیلوگرم در هکتار) از کشت مخلوط 100% شبدر + 100% سورگوم به دست آمد. علاوه بر این، کشت مخلوط 100% سورگوم + 50% شبدر نیز با تولید 154/11 تن علوفه تر و 27620 کیلوگرم علوفه خشک در هکتار در گروه آماری برتر قرار گرفت. بیشترین میزان ارزش حال هزینه در تیمار 100% شبدر + 100% سورگوم با میانگین دوساله 52/9 میلیون ریال در هکتار مشاهده شد در حالی که کمترین ارزش حال هزینه در تیمار کشت خالص شبدر با میانگین 43/2 میلیون ریال در هکتار حاصل شد. بیشترین میزان ارزش حال درآمد ناخالص با میانگین 160 میلیون ریال در دو سال آزمایش در تیمار 100% شبدر + 100% سورگوم و کمترین میزان آن با میانگین 78/1 میلیون ریال در تیمار کشت خالص شبدر حاصل شد. تیمار 100% شبدر + 100% سورگوم با میانگین 107 میلیون ریال در هکتار، بیشترین میزان ارزش حال درآمد خالص را به خود اختصاص داد و کمترین میزان ارزش حال درآمد خالص با میانگین 34/9 میلیون ریال در هکتار مربوط به تیمار کشت خالص شبدر بود. در تیمار 100% شبدر + 100% سورگوم نسبت فایده به هزینه و بازده فروش به ترتیب معادل 3/02 و 66/9 درصد محاسبه شد که بیشتر از بقیه تیمارها بود. با توجه به نتایج به دست آمده کشت مخلوط افزایشی 100% شبدر + 100% سورگوم به عنوان تیمار برتر معرفی شد.کلمات کلیدی: عملکرد علوفه تر، سری های جایگزینی و افزایشی، ماده خشک، درآمد خالص، بازده فروش.