ظرفیت های آموزش الکترونیکی برای پرورش شایستگی های اشتغال پذیری دانشجویان

یکی از رسالت های مهم دانشگاه پرورش دانشجویان برای اشتغال پذیری در جامعه اطلاعاتی و پسامدرن کنونی است. در عصر حاضر قابلیت ها و امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) می تواند به دانشگاه ها در تحقق این رسالت بزرگ کمک کند. دانشگاه ها می توانند با استفاده از این امکانات، دانش، مهارت و نگرش دانشجویان خود را ارتقاء دهند (پرتر، گرهام، بودلی و سندبرگ، 2016). در دوران قبل از کرونا دانشگاه ها با استفاده از شیوه های یادگیری مجازی و یادگیری ترکیبی، در راستای تلفیق فاوا با برنامه های درسی گام های مهمی برداشتند تا از این طریق بتوانند مهارت های موردنیاز برای جامعه اطلاعاتی نظیر مهارت یادگیری مادام العمر، مهارت خود رهیابی، مهارت مدیریت زمان، سواد اطلاعاتی و نظایر آن را در دانشجویان خود ارتقاء دهند. قابلیت ها و امکانات چندرسانه ای، اطلاعاتی، ارتباطی، تعاملی، شخصی سازی، هرزمانی و هر مکانی فاوا اگر در طراحی و اجرای برنامه های درسی یادگیری مجازی و ترکیبی به خوبی به کار گرفته شود، می تواند زمینه را برای پرورش برخی از مهارت های اساسی جامعه اطلاعاتی بیشازپیش فراهم سازد (سراجی و عطاران، 1397: 22). ازاینرو هدف پژوهش حاضر تبیین این موضوع است که آموزش الکترونیکی (مجازی و ترکیبی) چگونه می تواند فرصت هایی برای پرورش صلاحیت های اشتغال پذیری دانشجویان فراهم نماید. دانشگاه های عصر اطلاعات به دو شیوه مجازی و ترکیبی تلاش می کنند تا برنامه های درسی رسمی، فوق برنامه و غیررسمی خود را با قابلیت های فاوا تلفیق نمایند. در شیوه یادگیری مجازی، دانشجو به شیوه کاملاً از دور و با استفاده از سامانه مدیریت یادگیری و کلاس مجازی، محتوای متنی، چندرسانه ای و تعاملی به دانشجو ارائه می شود، تکالیف و فعالیت های یادگیری متنوع برای او طراحی می شود و دانشجو به شیوه مستمر یا پایانی از طریق سامانه ها مورد ارزیابی قرار می دهد. در این شیوه مدرس درس در حین اجرای برنامه درسی، چارچوب کلی درس را از طریق کلاس مجازی همزمان به دانشجویان معرفی می کند و پس از ارائه تعاریف ساده ازمفاهیم و بیان مثال ها، دانشجویان را در انجام تکالیف و مشارکت در بحث ها راهنمایی می کند و در مواقع لازم به آنها بازخورد ارائه می دهد. او با اجرای ارزشیابی مستمر و پایانی سعی می کند از کیفیت آموخته های یادگیرندگان اطمینان حاصل کند. از طرفی اغلب دانشگاه ها با ترکیب قابلیت های آموزش حضوری و مجازی تلاش کردند تا محیط ها یادگیری ترکیبی را شکل دهند و در آن از قابلیت ها و روش های دو محیط حضوری و مجازی برای بسط تعامل یادگیرندگان، پشتیبانی، خودآموزی، مشارکت و یادگیری فعال بهره گیرند. در این شیوه در طراحی و اجرای برنامه درسی تلاش می شود امکانات و روش های محیط حضوری و مجازی به نحو بهینه باهم ترکیب شود تا یادگیرنده را با مسئله و موضوع یادگیری عمیق تر درگیر سازد.