ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم دوروم با استفاده از روش های پارامتری و ناپارامتری

گندم دوروم ( .L Triticum turgidum) مانند بیشتر گیاهان زراعی دیگر، تحت تاثیر تنش های مختلفی قرار می گیرد؛ بنابراین، ارقامی که علاوه بر توانایی تولید عملکرد بالاتر، بتوانند پتانسیل عملکرد خود را در سال ها و مکان های مختلف حفظ کنند، ارقام برتر به شمار می آیند. به منظور دست یابی به ژنوتیپ های پرمحصول و پایدار گندم دوروم، ۱۶ لاین همراه با دو رقم شاهد دهدشت و سیمره در چهار منطقه گچساران، گنبد، خرم آباد و مغان به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار طی سه سال زراعی (۹۵-۱۳۹۲) مورد ارزیابی قرار گرفتند. تجزیه مرکب داده ها اثر معنی دار ژنوتیپ، محیط و برهمکنش ژنوتیپ × محیط را نشان داد. ژنوتیپ ۶ و ژنوتیپ ۱۸ به ترتیب بیشترین و کمترین میزان عملکرد دانه را داشتند. بر پایه روش های پارامتری، ژنوتیپ های ۳، ۵، ۱۵، ۱۳ و ۱۶ و بر پایه روش های ناپارامتری، ژنوتیپ های ۱، ۳، ۴، ۵، ۱۵ و ۳، پایدارترین ژنوتیپ ها بودند. بر پایه مجموع رتبه ی کنگ، ژنوتیپ های ۱۵، ۵، ۶ و ۱ پایدارتر از ژنوتیپ های دیگر بودند. از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG) برای ادغام تمام شاخص ها در یک شاخص استفاده شد که بر پایه آن، ژنوتیپ های ۵ و ۱۵ با داشتن بیشترین میزان شاخص SIIG و عملکرد دانه، ژنوتیپ های برتر بودند. بر پایه تمام شاخص ها، ژنوتیپ های ۵ و ۱۵ پایدارترین ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه بود و می توانند در پروسه های معرفی رقم به کار گرفته شود.

ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ های گندم دوروم با استفاده از روش های پارامتری و ناپارامتری Keywords:

Genotype by environment interaction , Combined analysis of variance , Rank , Adaptability , SIIG index , برهمکنش ژنوتیپ × محیط , تجزیه مرکب , رتبه , سازگاری , شاخص SIIG