افزایش محتوای ترکیبات فنلی در بادرنجبویه های میکوریزی شده تحت تنش پاتوژن

قارچ Fusarium culmorum، به عنوان یک عامل بیماریزای فرآگیر، موجب کاهش عملکرد گیاهان میشود. برای مثال، حضور F. culmorum، پوسیدگی طوقه و ریشه بادرنجبویه را در پی دارد. بادرنجبویه (Melissa officinalis L.)، گیاه دارویی از خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است که همزیستی موفقیت آمیزی با میکوریز آربوسکولار دارد. بیشتر خصوصیات دارویی این گونه وابسته به حضور ترکیبات فنلی مانند رزمارینیک اسید می باشد. باتوجه به حساسیت این گونه دارویی به بیمارگر و توانایی همزیستی آن با قارچهای میکوریز، در پژوهش حاضر رشد و محتوای ترکیبات فنلی بادرنجبویه های میکوریزیشده در حضور بیمارگر بررسی شد. تیمارهای میکوریزی شامل تلقیح با Glomus mosseae، G. intraradices و مخلوط مساوی هر دو گونه قارچ بود. برگهای گیاهان ۱۲۰ روزه، با سوسپانسیون قارچی (غلظت ۱۰۵ کنیدیوم) اسپری شدند. وزن تر اندام هوایی و ریشه و شاخص بیماریزایی گیاهان، ۳۰ روز بعد از تلقیح بیمارگر مورد مطالعه قرار گرفتند. محتوای فنل، فلاونوئید، آنتوسیانین و اسیدهای فنلی کل به روش اسپکتروفتومتری و غلظت رزمارنیک اسید توسط دستگاه HPLC سنجش شدند. با توجه به نتایج، وزن تر اندام هوایی (۷/۰۷ g) و ریشه (۲/۴۲ g) بادرنجبویه در حضور F. culmorum کاهش یافت و شاخص بیماریزایی %۶۶/۶۷ ثبت شد. بااینحال، میکوریز اثرات منفی ناشی از بیماری را کاهش داد. بهطوریکه، بیشترین صفات رشدی و کمترین شاخص بیماریزایی در گیاهان همزیست با G. mosseae مشاهده شد. همچنین، در حضور بیمارگر بیشینه مقدار کل فنل mg GAE/g Dw) (۴۱/۸۴، فلاونوئید (۱۵/۸۳ mg QE/g Dw)، آنتوسیانین (۱۴۶/۲۹ ʽM/g Fw)، اسیدهای فنلی (۳۲/۷۳ mg RAE/g Dw) و رزمارینیک اسید ( mg (۴/۶۰ RAE/g Dw در گیاهان تلقیحشده با G. mosseae به ثبت رسید. همزیستی با میکوریز (به ویژه (G. mosseae در کنار بهبود علائم بیماری ورشد، موجب ارتقای محتوای ترکیبات فنلی با ارزش دارویی و غذایی شد. باتوجه به مطالعه حاضر، توانایی بادرنجبویه میکوریزیشده در القای محتوای ترکیبات فنلی میتواند مکانیسمی جهت افزایش مقاومت گیاه به بیماری باشد.

Keywords:

Melissa officinalis L. , همزیستی , بیماری , رشد , رزمارینیک اسید