بررسی اثر کودهای بیولوژیک و شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد و شاخص های کارایی عناصر غذایی در ذرت تحت تنش خشکی

کاهش کارایی استفاده از عناصر مهمی چون فسفر و نیتروژن موجب صرف هزینه بیشتر برای تولید ذرت و کاهش کارایی اقتصادی کودها و زیان بیشتر محیط زیست به دلیل افزایش مصرف این کودها شده است. استفاده از کودهای زیستی تثبیت کننده نیتروژن ازجمله روش های عملیات زراعی مطلوب است که می تواند باعث برطرف کردن این نقص شود. این آزمایش به منظور بررسی تاثیر کودهای بیولوژیک و شیمیایی نیتروژن و فسفر بر عملکرد کمی و کیفی ذرت تحت تنش خشکی انجام شد. بدین منظور، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده با ۴ تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی طی سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شهرستان مهران استان ایلام انجام شد. عامل اصلی شامل آبیاری در ۳ سطح شامل عدم تنش، ۷۵% و ۵۰% ظرفیت زراعی بود. در کرت های فرعی نیز دو عامل بصورت فاکتوریل قرار گرفتند. عامل فرعی اول شامل کود نیتروژن به مقدار ۱۰۰% نیاز کودی (نیتروژن خالص) از طریق اوره، شاهد و کود بیولوژیک ازتوباکتر بود. عامل فرعی دیگر شامل کود فسفر به­مقدار ۱۰۰% نیاز کودی (فسفر خالص) به شکل سوپر فسفات تریپل، شاهد و کود بیولوژیک سودوموناس اعمال بود. اثر متقابل سه گانه تنش و نیتروژن و فسفر بر عملکرد دانه معنی دار بود. در تیمار آبیاری کامل همراه با تلقیح ازتوباکتر و سودوموناس بیشترین عملکرد به مقدار ۱۱۹۳۲ کیلوگرم در هکتار بود. در کلیه سطوح تنش و مصرف سوپرفسفات تریپل ازتوباکتر موجب افزایش عملکرد نسبت به شاهد شد. اثر متقابل نیتروژن و فسفر و تنش خشکی بر بهره وری نیتروژن معنی دار بود. به طورکلی نتایج این بررسی نشان داد که سودموناس و ازتوباکتر چه در شرایط عدم تنش (۱۰۰% ظرفیت زراعی) و چه در حالت اعمال تنش آبی شدید (۵۰% ظرفیت زراعی) احتمالا از طریق افزایش جذب مواد غذایی موجب افزایش عملکرد کمی و کیفی گیاه ذرت شدند.

Keywords:

ازتوباکتر , بهره وری عناصر غذایی , سودموناس فلورسنت , عملکرد , کارایی جذب و مصرف نیتروژن