آمایش سرزمین و نابرابری های منطقه ای در ایران با تکیه بر اقتصاد

نابرابری و عدم تعادل های منطقه ای به لحاظ طبیعی عمدتا ناشی از وجود منابع، قابلیت ها و محدودیت های محیط طبیعی است که معمولا نیز ثابت و دایمی هستند. بیشتر این تفاوت ها در ارتباط با تفاوت های اقلیمی و یا دسترسی و مجاورت با برخی منابع و توان های بستر طبیعی پیرامون ماست. از این رو، در کاندیداتوری شاخص ها نیز بیشتر بر نقش زمینه سازی آنها در ایجاد نابرابری منطقه ای تاکید شده است. این نوع نابرابری به دلیل ویژگی هایی همچون کیفی بودن برخی از شاخص ها و اطلاعات ناقص در مورد آنها کاری پیچیده و مشکل است. ژان پل لاکاز معتقد است آمایش سرزمین درصد دستیابی به مطلوب ترین توزیع ممکن جمعیت، توسط بهترین شکل توزیع فعالیت های اقتصادی و اجتماعی در پهنه سرزمین است. امری که در برنامه های توسعه ایران تاکنون عملا نمودهای خود را نشان نداده است. بطوریکه، اولین گزراش توسعه ایران بیانگر تفاوت های قابل توجهی بین استانهای ایران است. همچنین تحلیل برخی شاخص های نابرابری منطقه ای نیز نشان دهنده عدم تعادل در توزیع و بهره برداری از امکانات و زیرساخت ها می باشد، که خود عامل افزاینده چنین نابرابریهای است چنین عدم تعادل و نابرابریهای منطقه ای و بخشی پیامدهای نامطلوب اقتصادی، اجتماعی و سیاسی گوناگونی را برای کشور در پی داشته است. اولا تمرکز زیرساخت های توسعه در یک یا چند منطقه موجب استفاده بیش از ظرفیت امکانات آن منطقه و بلا استفاده ماندن ظرفیت های مناطق دیگر می شود. استفاده بیش از ظرفیت نه تنها موجب استهلاک سریعتر امکانات ایجاد شده می گردد، بلکه به تخلیه منابع تجدیدپذیر نیز سرعت می بخشد؛ بعلاوه موجبات عدم استفاده مطلوب از نهاده ها را نیز فراهم می کند.

Keywords:

آمایش سرزمین , نابرابری های منطقه ای , اقتصاد ,