بررسی وضعیت های موجود و زیر ساخت های گیاهان دارویی (گشنیز) در استان همدان

متکی بودن اقتصاد ایران بر درآمدهای نفتی و تاثیرپذیری درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی، آسیب پذیری اقتصاد کشور می باشد. یکی از راه های مقابله با این چالش، توسعه تولیدات و افزایش صادرات غیرنفتی می باشد. ارزش دارویی، تقاضای بازار و سطح فرآوری از مهم ترین شاخص های سنجش اقتصادی یک گیاه دارویی می باشد. با این وجود هدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت تولید گیاهان دارویی و زیرساخت های فرآوری آن در استان همدان می باشد. جامعه ی آماری کارشناسان، کشاورزان و عطاری ها می باشند که از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردید، ابزار اندازه گیری،پرسشنامه، نتایج حاصل از بررسی وضعیت تولید گیاهان دارویی نشان داد که رازیانه و گشنیز اصلی ترین این گیاهان در استان همدان می باشد. بیشترین کشت رازیانه استان در شهرستان رزن و بیشترین کشت گشنیز در نهاوند انجام می شود. از تحلیل داده های جمع آوری شده از پرسشنامه های مربوط به کشاورزان مشخص نمود که عوامل اجتماعی، اقتصادی، سیاست گذاری، آموزشی، مدیریتی و فنی تاثیر معناداری بر توسعه زیرساخت های فرآوری گیاهان دارویی دارند، همچنین نتایج حاصل از پرسشنامه ای مربوط به تولید و عرضه کنندگان (عطاری ها) مشخص نمود که راهکارهای توسعه و بهبودفرآوری گیاهان دارویی شامل ۶ راهکار آموزشی، بازار، زیرساختی، حمایتی، رضایتمندی، نظارتی که ۸۵ درصد واریانس کل متغیرها را تبیین کردهاند. ضمنا بررسی نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصت ها و تهدیدها از دید کارشناسان در توسعه و فرآوری گیاهان دارویی مشخص نمود که راهبردهای بازنگری / محافظه کارانه شامل: بازنگری در نحوه توزیع امکانات، خدمات و تسهیلات و اولویت دهی و تخصیص مجدد این نوع امکانات به مناطق مستعد گیاهان دارویی، مدنظر قرار گیرند.

Keywords:

گیاهان دارویی , همدان , گیاهان بومی , گشنیز