تأثیر تنش خشکی قبل و بعد از گلدهی بر روند تجمع ماده خشک دانه ها در ارقام مختلف گندم آبی

رسیدگی به الگوی توزیع مواد فتوسنتزی و پر شدن دانه در گندم در شرایط تنش خشکی بسیار حایز اهمیت است. به منظور بررسی رابطه بین تنش خشکی و پر شدن دانه ها و همچنین عملکرد ارقام مختلف تعداد 4 رقم گندم MV 17 ( پا کوتاه) الوند، شهریار(نیمه پاکوتاه) و توس ( پابلند) در یک آزمایش مزرعه ای مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی (تنش خشکی به عنوان کرت اصلی و ارقام به عنوان کرت فرعی) با سه تکرار اجرا شد. تنش خشکی شامل الف) حذف یک نوبت آبیاری قبل از گلدهی (50-35 زادوکس)، ب) آبیاری کامل تا ده روز بعداز گلدهی و قطع آن تا رسیدگی کامل( 70 زادوکس به بعد) و ج) تیمار شاهد (آبیاری کامل) بود. در شرایط تنش قبل از گلدهی بیشترین عملکرد را رقم الوند( 29/14% کاهش نسبت به تیمار شاهد) و کمترین را رقم توس ( 43/82% کاهش) داشتند. در رقم پابلند توس تغییری در سرعت پر شدن دانه در تنش قبل از گلدهی حاصل نشد. در تیمار تنش خشکی بعداز گلدهی سرعت پر شدن دانه در رقم توس کاهش پیدا کرد. در تنش بعداز گلدهی ( 70 زادوکس به بعد) طول مدت پر شدن در رقم MV17 افزایش و در رقم توس کاهش داشت. رقم الوند علی رغم دارا بودن بیشترین سرعت رشد در هر دو تیمار تنش کمترین طول دوره رشد و بشترین عملکرد (3850kg/ha) را داشت. نتایج در این آزمایش نشان داد که تنش خشکی در ارقام توس و شهریار رشد دانه را از طریق کاهش طول دوره فعال پرشدن دانه و نیز کاهش سرعت پرشدن دانه در بعد از گلدهی کاهش داد.

Keywords:

تنش خشکی , گندم , گلدهی , دوره و سرعت پر شدن دانه