تعیین بهترین تاریخ کاشت کلزا (Brassica napus) براساس درجه روز رشد در شهرستانهای استان همدان

سالانه مقادیر قابل توجهی از منابع ارزی صرف واردات روغن خوراکی می شود. در سال های اخیر از کل نیاز کشور به اینماده غذایی ۱۵ درصد آن از طریق تولیدات داخلی و ۸۵ درصد از طریق واردات تامین شده است. این در حالی است که دربرنامه های توسعه ای کشور تاکید شده که روغن نباتی مورد نیاز باید از طریق تولیدات داخلی تامین شود. در این راستا کشتکلزا چند سالی است که مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. استان همدان با اقلیم سرد پتانسیل بالایی برای توسعهکشت کلزا و دستیابی به عملکردهای دانه زیاد دارد. با این حال در مناطق سرد، تاریخ کاشت کلزا از اهمیت ویژه ایبرخوردار است. طی سالهای اخیر سرمازدگی به پدیده ای دائمی در کشاورزی استان همدان تبدیل شده است. به دلیل اهمیتتاریخ کاشت کلزا و نیاز دمایی تجمعی حداقل ۵۰۰ تا ۷۰۰ در ارقام زمستانه (۸ برگی، طول ریشه ۱۵ سانتیمتر و قطر ریشه۸ میلی متر) جهت تحمل سرمای زمستانه و بهارهسازی، در این بررسی، زمان کاشت کلزا از نظر درجه روز رشد (GDD)دریافتی به صورت چند ساله تا مرحله رزت مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه، درجه روز رشد تجمعی از زمان کاشتتا مرحله روزت کامل با توجه به تاریخ توقف رشد براساس داده های هواشناسی در پنج تا ۱۲ سال اخیر در شهرستان هایمهم تولید کننده کلزا در استان همدان محاسبه شد و بازه زمانی آغاز کاشت تا آخرین فرصت کاشت با حداقل ریسکسرمازدگی بدست آمد. براساس دادههای نتایج بهدست آمده زمان آغاز کاشت مطلوب کلزا در شهرستانهای همدان و اسدآباداز مورخ ۱۵ شهریورماه تعیین شد و بهترین تاریخ برای پایان کاشت با حداقل ریسک سرمازدگی ۲۶ شهریور بود. درشهرستان نهاوند نیز زمان آغاز کاشت مطلوب کلزا از ۲۰ شهریورماه تعیین شد و تاریخ مناسب برای پایان کاشت با حداقلریسک سرمازدگی ۳۰ شهریور به دست آمد.

Keywords:

استان همدان , تاریخ کاشت , خسارت تنش یخ زدگی , مرحله روزت