ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت گرمسار برای مصارف کشاورزی

در مناطق خشک و نیمه خشک، آب زیرزمینی در تامین آب مصرفی در بخشهای کشاورزی، شرب و صنعت نقش اساسی دارد. در سالهای اخیر برداشت بیرویه آب از آبخوانهای کشور سبب کاهش کیفیت آب زیرزمینی در بیشتر دشتها شده و تغییر کیفیت و شور شدن آبهای زیرزمینی خطری بزرگ در راه توسعه کشاورزی به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک به شمار میرود. این تحقیق جهت بررسی هیدروشیمی و طبقه بندی کیفی آب زیرزمینی دشت گرمسار برای مصرف کشاورزی و آبیاری صورت گرفت. به این منظور، از نمودارهای پایپر، دروو و ویلکوکس و نیز شاخصهای نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم، خطر منیزیم (MH)، کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، و شاخص کیفی آب آبیاری (IWQI) استفاده گردید. بر اساس نمودار پایپر، ۸۲/۰۵ درصد نمونه ها دارای تیپ سدیم کلراید و ۱۷/۹۵ درصد نمونه ها در محدوده تیپ Ca-Mg-Cl هستند. نتایج بررسیها نشان داد که تعدادی از نمونه ها بر اساس شاخصهای مختلف برای مصارف کشاورزی نامناسب میباشند. با توجه به شاخص IWQI، %۵۱/۳ نمونه ها در دسته شدیدا محدود و %۴۸/۷ در دسته محدودیت زیاد قرار گرفتهاند که تنها برای آبیاری گیاهان با تحمل بالای نمک میتواند مورد استفاده قرار بگیرد. بر اساس دیاگرام ویلکوکس، نمونه های آب زیرزمینی متعلق به کلاسهای C۴S۲، C۴S۳ و C۴S۴ میباشند. نتایج به دست آمده، از نتایج پژوهش حاضر میتوان در مدیریت منابع آب و همچنین طرحهای آبیاری در کشاورزی منطقه بهره جست.

Keywords:

آب زیرزمینی , دشت گرمسار , هیدروشیمی , طبقه بندی کیفی , مدیریت منابع آب.