تجلی ارزشهای دینی- فرهنگی آئین عاشورا در فضاهای شهری

ارزشهای دینی - فرهنگی بهنحوی در یک جامعه، هسته ی اصلی آن جامعه را تشکیل میدهد و بدون شناسایی، حفظ و تقویت (یا احیای) این ارزشها در روند توسعه ی یک جامعه، بهمرور تغییر اندیشه و تزلزل بنیانهای فرهنگ اصیل حاکم بر آن اجتماع، حادث خواهد شد. به همین منظور است که محققان مختلف اعم از برنامه ریزان، طراحان و مدیران شهری، درصدد عینیت بخشی به ارزشهای حاکم برجامعه بوده و هستند. یکی از مهمترین آئینهای مذهبی و دینی ما، آئین عاشورا است که همواره پیروان کوی حسینی (ع)، برای آن ارزش خاصی قائل بوده اند. پژوهش حاضر که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است سعی دارد با عنایت به ضرورت لحاظ ارزشهای دینی-فرهنگی در توسعه فضاهای شهری، آئین عاشورا را با رویکردی ارزش شناختی مطمح نظر قرارداده و ضمن آن نحوه ی تجلی ارزشهای منبعث از این واقعه ی پرنوای حسینی (ع) در فضاهای شهری را مطالعه نماید. پژوهش در مسیر نیل به هدف فوق الذکر، با مدد گرافیک محیطی و ابزارهای گرافیکی و ارتباط تصویری، به عنوان یکی از یافته های اصلی تحقیق، اینفوگرافی نحوه بروز این ارزشها در فضاهای شهری را به تصویر میکشد. طبق نتایج، عینیت بخشی به آئین عاشورا به واسطه ی بازگویی ارزشها، منجر به هویت بخشی و بالواقع گذار از ارزشها به هویت میشود. ادوات و ابزارهایی چون سنج، طبل،بیرق یا پرچم ، کتل، پارچه ها، کتیبه و علم، بر اساس قراردادهای اجتماعی حاکم بر جامعه ی ما، در عینیت بخشی به این واقعه عظیم در فضاهای شهری، کاربرد داشته و دارند. گرافیک محیطی با شناخت جنبه های روانی و اثرات محیطی، خلاقیت در ترکیب المان و نمادهای قابل استقرار در فضاهای شهری را سبب شده و تجلیسازی این رویداد مهم ارزشی را میتواند بیش ازپیش، محقق سازد.

Keywords:

ارزش دینی- فرهنگی , آئین عاشورا , فضای شهری , ارتباط تصویری (گرافیک)