کارکرد موسیقی مذهبی ایران در خلق آثار عاشورایی عصر حاضر

یکی از مهمترین پژوهشها در حوزه ی هنر عاشورایی، بررسی مباحث موسیقایی در آن است. گرچه موسیقی دارای پیوندی مستحکم با مراسم و آیین های عاشورایی است اما درصورت عدم رعایت تناسبها و محدودیتها نمیتواند انعکاسی روشن از این آیین باشد؛ شاید به همین دلیل است که غالب پژوهشهای مرتبط با موسیقی عاشورایی به بررسی آسیب شناسی های موسیقی در این حوزه پرداخته است. در پژوهش حاضر در جهت موضوع موسیقی عاشورایی سعی شده با اشاره بر مواردی مهم از اصول موسیقی مذهبی نسبت به فرهنگ ایران و درعین حال با بررسی آسیبهای احتمالی و رایج در آن، محدودیتهایی برای نوآوری و خلق این نوع موسیقی را به آهنگسازان و نغمه پردازان متذکر شد. هدف از انجام پژوهش روی یک گونه خاص از موسیقی عاشورایی نیست بلکه متمرکز بر اصل این هنر است؛ به همین دلیل مسائل را علاوه بر حوزه ی آیینی در دسته بندی حوزه ی رسانهای نیز مدنظر قرار دادیم تا بخش بیشتری از مفهوم عصر حاضر در ارتباط با این هنر والا را متوجه موضوع کنیم. روش تحقیق به صورت کتابخانه ای بوده و با تکیه بر بررسی مقالاتی که محدودیتهای موسیقی مذهبی را ذکر نمودند، انجامگرفته و به روش توصیفی، تحلیلی اقدام به بررسی آن در حوزه موسیقی عاشورایی شده است. البته به علت اهمیت و اصول معنوی و فرهنگی مسئله، تفسیر و تشریح شرایط حال حاضر با بررسی روشهای تاریخی نیز پیوند ایجاد کرده و بخشی از موقعیت خلق آثار هنری وابسته به این مهم است. بدین تربیت میتوان نتیجه میگرفت که معیارها و چارچوب کلی پرداختن به هنر موسیقی عاشورایی در بخش زیادی وابسته به نکات و اصولی مشترک بوده اما از جنبه هایی دیگر نیازمند بررسی جزئیات در هر بخش است. ازجمله مهمترین مسائلی که میتواند دغدغه ی تولید یک اثر مناسب در این آیین باشد میتوان به ارتباط فرهنگی و تاریخی بین موسیقی اصیل ایرانی و موسیقی عاشورایی اشاره نمود. علاوه بر این نشان خواهیم داد که میزان تخصص و تعهد شخص آهنگ ساز، نغمه پرداز یا موزیسینی که در این حیطه فعالیت میکند نیز میتواند روی محصول نهایی اثر گذاشته و درنتیجه این اثر میتواند به کارکرد صحیح خود در هر حوزه منجر شود. توضیحات مرتبط در این زمینه، برای درک بیشتر گاهی با تکیه بر برخی آثار موجود بوده اما بدون ذکر نام صاحب اثر موردبررسی قرار داده میشوند.

Keywords:

موسیقی مذهبی , موسیقی عاشورایی , موسیقی آیینی , موسیقی متن , تعزیه.