اولویت بندی مولفه های ایمن سازی بافت فرسوده شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت فرسوده منطقه یک کلان شهر اهواز)

امروزه بافت فرسوده شهری به عنوان یکی از نگرانی­های اصلی مدیران شهری به ویژه در زمان وقوع بحران های طبیعی و انسانی است. کلان شهر اهواز نیز به علت موقعیت ارتباطی، اقتصادی و مرزی خود و داشتن ۱۱ کانون بافت فرسوده با ۱۱۰۲ هکتار اهمیت موضوع استفاده از رهنمودهای پدافند غیرعامل نیز به عنوان مجموعه ای از اقدامات جهت به حداقل رساندن آسیب پذیری جهت ایمنی بخشی به بافت فرسوده آن را روشن نموده است. هدف این پژوهش اولویت بندی ایمن سازی بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز با رویکرد پدافند غیرعامل می باشد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه­ای و تحقیقات انجام شده بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم افزار (Arc GIS) استفاده شده است. مدل به کار رفته منطق فازی(Fuzzy Logic) است که از عملگر گاما(Gamma) ۰.۹ در همپوشانی۱۵ مولفه استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که در منطقه یک، ۸ محله درگیر بافت فرسوده بوده که پس از تحلیل مشخص گردید که کوی یوسفی در اولویت اول و محلات ۶۰ پاره، صابئین مندائی و بازار عبدالحمید در اولویت پنجم قرارگرفته اند. علت آسیب پذیری بالای بافت فرسوده کوی یوسفی را می توان در ریزدانگی بالا، تراکم بالای جمعیت(۸۰۰-۴۰۰ نفر در هکتار)، بافت با مصالح سست، نفوذناپذیری بالا و کاربری غالب مسکونی که ازنظر پدافند غیرعامل یک کاربری با آسیب پذیری بالا بوده، دانست. در مقابل از دلایل قرارگیری بافت فرسوده محله بازار عبدالحمید در اولویت پنجم را می­توان غلبه بالای بافت نوساز، کاربری غالب تجاری، تراکم پایین جمعیت(کمتر از ۱۰۰ نفر در هکتار) و نفوذپذیری بالا دانست و درمجموع می توان گفت که ازجمله عوامل مهم افزایش آسیب پذیری بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز را می توان در تراکم بالای جمعیت، ریزدانگی بالای بافت، جنس مصالح سست و نفوذپذیری پایین بافت جهت امدادرسانی بهتر در زمان وقوع بحران نام برد.

Keywords:

ایمن سازی , بافت فرسوده , پدافند غیرعامل , مدل منطق فازی , شهر اهواز