خطا در سیاستگذاری جذب سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد ایران

علیرغم ظرفیت های موجود، جایگاه نامناسب اقتصادی کشور در جهان، جذب منابع مالی داخلی و خارجی را ضروری ساخته است . تنشها و مسائل سیاسی ایران، فشارهای جهانی ، صدور قطعنامه های متوالی علیه کشور ، نفوذ آمریکا به عنوان دشمن درجه ۱در تصمیم گیریهای جهانی ، وضع تحریم های یکجانبه و تبلیغ احتمال استفاده از گزینه نظامی در برابر ایران موجب گردیده که ریسک سرمایه گذاری در کشور از نگاه نهادهای بین المللی طی سالیان اخیر پیوسته افزایش یابد. بر این اساس ضمن کاهش سرمایه گذاریهای داخلی ، ورود و حفظ سرمایه های خارجی نیز با چالش جدی مواجه گردیده است . علاوه بر دلایل فوق، فقدان یک چارچوب نظری منسجم در عرصه سیاستگذاری ایران نیز موجب شده تا سیاستهای اقتصادی در هر زمان متاثر از سلایق و مصلحت سنجی ها قرار گیرد درحالیکه نیاز اساسی نظام تصمیم گیری کشور، قبول یک چارچوب منسجم و مدون سیاستگذاری است که در چارچوب آن، سیاستهای هماهنگ و سازگار بنحوی عرضه شود که حل مسائل یک بخش به بروز بحران در بخشهای دیگر نینجامد. یکی از نمونه هایی که سیاستگذاری عمومی کشور در آن راه به خطا برده، مناطق آزاد تجاری -صنعتی ایران است .در شرایط فعلی جهان با توجه به نقش مهم سرمایه گذاری مستقیم خارجی ، کشورها به شدت برای جذب این نوع سرمایه ها تلاش میکنند چنانکه در بازار جهانی جذب این سرمایه ها بسیار رقابتی شده و این رقابت بویژه میان کشورهای در حال توسعه با توجه به لزوم دستیابی سریع به توسعه و کمبود منابع مالی بیشتر است ؛ این کشورها در پی جذب انواع سرمایه هستند و بدین منظور تمهیدات گوناگونی برای جذب این نوع سرمایه ها بکار می برند. در اغلب کشورها، سرمایه گذاری مستقیم خارجی بعنوان یک مولفه مهم در استراتژی توسعه و سیاستهای محرک اقتصادی جریانهای داخلی منظور می شود. فواید سرمایه گذاری مستقیم خارجی شامل جذب سرمایه ، تکنولوژی و دانش روز، ارتقاء سطح و توانایی مدیریت ، افزایش میزان اشتغال، بهبود تراز پرداختها و افزایش قدرت رقابت است اما در این رابطه شاهد اتخاذ سیاستهای نادرست اقتصادی و نیز ضعف مدیریت اجرا در رابطه با مناطق آزاد بوده ایم که این نقایص و ضعفها در زمینه جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی پیامدهای منفی زیادی از قبیل ایجاد ساختار بازار انحصاری ، انهدام صنایع با مقیاس تولید کوچک ، تشدید بیکاری و... را بهمراه داشته است ؛ فلذا آنچه باعث عدم موفقیت مناطق آزاد (تجاری - صنعتی ) ایران و دور شدن آنها از اهداف تعیین شده به ویژه در رابطه با جذب سرمایه گذاری خارجی گردیده، خطا در سیاستگذاری این مناطق بوده است .

Keywords:

سیاستگذاری , سرمایه گذاری , مناطق آزاد , ایران