ارزیابی اثرگذاری خشکسالی های متعدد دهه ۱۹۹۸ - ۲۰۰۸ بر تالاب های غرب ایران: مطالعه موردی تالاب کارستی هشیلان

تالاب هشیلان به عنوان یک تالاب منحصربفرد در غرب ایران در طی دهه گذشته به علت رخداد خشکسالی ها متعدد در معرضخطر نابودی قرار گرفته و به همین دلیل شناخت اثرات خشکسالی بر تالاب جهت مدیریت آن لازم می باشد. هدف از این پژوهشارزیابی تاثیر خشکسالی های دهه ۱۹۹۸ - ۲۰۰۸ بر تالاب هشیلان می باشد. از شاخص SPI برای تحلیل خشکسالی ها، از آزمونMann–Kendall جهت تحلیل روند دبی چشمه کارستی تغذیه کننده تالاب و شناخت اثرات خشکسالی بر دبی آن و جهتپایش تغییرات سطح تالاب از تصاویر ماهوارهای لندست در یک دوره ۳۱ ساله (۱۹۸۷ - ۲۰۰۹) استفاده گردید. با استفاده ازروش های تشخیص بصری تغییرات، نسبت گیری طیفی (NDVI) و روش طبقه بندی حداکثر احتمال، میزان تغییرات سطحتالاب مشخص گردید. ویژگی های ژئومورفولوژی کارست و هیدرودینامیکی آبخوان خورین جهت ارزیابی حساسیت سیستمهیدرولوژیکی تغذیه کننده تالاب به خشکسالی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تعداد و شدت خشکسالی ها در دهه۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ نسبت به دو دهه دیگر به شدت افزایش یافته و خشکسالی ها باعث کاهش دبی میانگین، دبی میانگین حداقل ودبی میانگین حداکثر به ترتیب به میزان ۷۳ ،% ۵۸ % و ۳۹ % در این دهه نسبت به دهه ۱۹۷۸ - ۱۹۸۸ شده است. آزمون Mann–Kendall نیز کاهش روند دبی چشمه سبز علی در ۳۰ سال گذشته را تایید میکند. کاهش ورودی تالاب در اثر خشکسالی هامنجر به کاهش وسعت ۱.۲ کیلومترمربع سطح تالاب در سال ۲۰۰۷ نسبت به سال ۱۹۹۸ شده است. بررسی تاثیر خشکسالیخیلی شدید ۲۰۰۷ - ۲۰۰۸ حاکی از کاهش وسعت تالاب در سال ۲۰۰۹ به میزان ۳۶ % و ۵۰ % نسبت به سالهای ۲۰۰۷ و ۱۹۹۸شده و حساسیت بالای تالاب به خشکسالی های شدید یکساله را نشان می دهد. به علت توسعه یافتگی سیستم کارستی، وجودجریان سریع و حجم ذخیره دینامیکی کم آبخوان خورین به رخداد خشکسالی حساس بوده و این امر عامل اصلی حساسیتتالاب هشیلان به رخداد خشکسالی می باشد.

Keywords:

خشکسالی , تحلیل روند , سنجش از دور , آبخوان کارستی , تالاب هشیلان