تعیین حق بیمه شاخص آب و هوایی و تابع غرامت آن برای محصول سیب در شهرستان دماوند: کاربرد انواع مختلف مفصل های بیضوی و ارشمیدسی

با توجه به چالش های بیمه فعلی محصولات کشاورزی مانند بالا بودن هزینه های اجرایی، مشکلات ناشی از اطلاعات نامتقارن و زیان ده بودن صندوق بیمه کشاورزی، ارایه الگوی بیمه ای مناسب، از مهم­ترین مسایل در زمینه مدیریت ریسک محصولات کشاورزی به­شمار می رود. از این­رو، با توجه به تجربه موفق جهانی، اقدام به طراحی بیمه شاخص آب و هوایی برای محصول سیب در شهرستان دماوند - به­عنوان یکی از بزرگ­ترین مراکز تولید سیب در کشور - شده است. اطلاعات مورد نیاز طی سال­های ۱۳۹۵-۱۳۶۶ از مدیریت جهادکشاورزی و ایستگاه هواشناسی شهرستان دماوند جمع آوری گردید. با توجه به کاربرد فراوان توابع مفصل بیضوی و ارشمیدسی در مدل سازی ریسک های چندمتغیره، ساختار وابستگی بین متغیرهای آب و هوایی و عملکرد سیب با استفاده از این توابع، تبیین شد و از روش بیزین برای تخمین پارامتر مفصل استفاده شد. بررسی انواع مختلف مفصل نشان داد که مفصل جو بهتر از بقیه مفاصل، تابع توزیع توام را مدل سازی می کند. بنابراین، بین متغیرهای آب و هوایی و عملکرد سیب یک ساختار وابستگی غیر متقارن مثبت قوی وجود دارد. خسارت مورد انتظار ناشی از شرایط نامناسب آب و هوایی برای کل شهرستان ۲۵/۶۴۲۸۱ تن به­دست آمد و به این ترتیب، میزان حق بیمه برای هر هکتار در سطح پوشش ۱۰۰ درصد  ۹۱/۳۶۳۴۸ هزار ریال محاسبه شده است. بررسی نتایج تابع غرامت نیز نشان داد که سرما مهم­ترین عامل خسارت در شهرستان دماوند برای محصول سیب است. با توجه به نتایج موفق این سیستم بیمه ای در جهان، توصیه می شود که مسئولین و سیاست گزاران با بررسی طرح های بیمه شاخص آب و هوایی اجرا شده در کشورهای مختلف جهان و شناسایی ابعاد مختلف آن اقدام به اجرای این سیستم بیمه ای در کشور نمایند.

Keywords:

Weather-based index insurance , Elliptical and Archimedean copulas , Bayesian method , Apple , Damavand