ارزیابی شاخص ها و مولفه های میزان تاب آوری شهر ارومیه

شهرنشینی از خصوصیات بارز جهان امروز است و اکثر جمعیت دنیا در شهرها ساکن هستند. بیشتر شهرها و مراکز سکونت گاهی در مکان هایی استقرار یا بناشده اند که در معرض انواع مخاطرات طبیعی و یا مخاطرات انسانی براثر دخالت ها و پیشرفت های فناوری بشری قرار دارند که این چالشی اساسی در دستیابی جوامع شهری به توسعه پایدار هست. نگرشی که تا به امروزه در برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران در برخورد با سوانح وجود داشته نگرش مقابله ای و کاهش آسیب پذیر بوده است، در این میان در حال حاضر رویکرد تاب آوری دیدگاه جدیدی است که به جای تمرکز بر کاهش آسیب پذیری و نگاه مقابله ای به افزایش تاب آوری و انعطاف پذیری شهرها در برابر مخاطرات طبیعی و انسانی تاکید می کند. هدف از انجام این تحقیق سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری شهر ارومیه است. برای رسیدن به این هدف از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بر اساس تحلیل پرسشنامه ای که توسط ۴۰ نفر از خبرگان و متخصصان شهری تکمیل شده بهره گرفته شد. پایایی پرسشنامه در این پژوهش با استفاده آزمون آلفای کرونباخ در محیط SPSS برابر ۰.۹۳۳ به دست آمد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون-های آماری رگرسیون گام به گام و On sample T-test ، استفاده گردید. و جهت ارزیابی وضعیت تاب آوری چهار منطقه شهری ارومیه آزمون تحلیل واریانس یک طرفه، آزمون دانکن، برای وزن دهی به شاخص ها از مدل آنتروپی شانون و به منظور رتبه بندی مناطق شهری از مدل های روش مجموع ساده وزنی، تاپسیس بازه ای و ویکور استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل های آماری نشان می دهد که شهر ارومیه به لحاظ تاب آوری اجتماعی و زیرساختی در حد نسبتا مطلوب قرار دارد اما ازنظر تاب آوری نهادی- مدیریتی، اقتصادی و کالبدی- محیطی دارای وضعیت مطلوبی نیست. درمجموع تاب آوری کلی شهر ارومیه ازنظر متخصصان پایینتر از حد مطلوب می باشد، به طوری که مقدار محاسبه شده تاب آوری کلی شهر ارومیه ۲.۹۴ کمتر از حد مبنا (۳) است. طبق مدل های رتبه بندی براساس پنج شاخص ارزیابی، مناطق ۱ و ۴ از تاب آوری بیشتری نسبت به مناطق ۳ و ۲ در برابر مخاطرات برخوردار هستند.

Keywords:

ارزیابی , شاخص , مولفه , تاب آوری , ارومیه