قاعده « امکان » در احکام بانوان

یکی از قواعد مهم فقهی که اختصاص به امور زنان دارد قاعده امکان می باشد. قاعده فقهی «کل دم یمکن ان یکون حیضا فهو حیض و ان کان اصفر او غیره» از قواعد مهم فقهی اختصاصی زنان است. این قاعده به صورت یک گزاره فقهی همواره مورد عنایت فقها بوده است ولی طرح آن به عنوان یک قاعده امری است که کمتر بدان توجه شده است. فقیهان برای حجیت قاعده امکان به ادله ی اصل سلامت. روایات. سیره متشرعه اجماعT عرف استناد نموده اند که تنهاء دلالت برخی از روایات بر مفاد قاعده قابل پذیرش است. این قاعده مانند قاعده طهارت و حلیت متضمن اصل عملی و حکم ظاهری است در شمول قاعده نسبت به شبهات موضوعیه تردیدی وجود ندارد ولی فراگیری آن نسبت به شبهات حکمیه محل تامل است. عبادات مهمترین زمینه کاربردی قاعده امکان به شمار می روند. با این وجود این قاعده در مناسبات حفوقی زنان نظیر نکاح و طلاق نیز موثر می باشد.

Keywords:

قاعده فقهی , حیض , امکان , اصل عملی , حکم ظاهری , امور عبادی , حقوق زنان