مطالعه پایداری عملکرد دانه و سازگاری ژنوتیپ های نخود سفید در شرایط دیم بهاره مناطق سرد

کشت بهاره نخود در مناطق مرتفع و سردسیر غرب و شمالغرب کشور متداول است . منظور از انجام این تحقیق شناسایی و معرفی ارقام نخود برتر از ارقام موجود که به تنش خشکی انتهای فصل در کشت بهاره متحمل باشند بود. در این پروژه، لاین های نخود سفید برتر گزینش شده از آزمایشات مقدماتی و پیشرفته ی مقایسه ی عملکرد در قالب یک طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار به مدت دو سال ۱۴۰۰-۱۳۹۸ در ایستگاه های کردستان، مراغه و ارومیه و همدان مورد مقایسه قرار گرفتند تا ضمن بررسی سازگاری ، عملکرد دانه آن ها در مقایسه با ارقام شاهد (ثمین و جم ) بررسی شود. در طول دوره داشت ، از صفات مورد نظر شامل درصد سبز محصول، تعداد روز از کاشت تا گلدهی و تعداد روز از کاشت تا رسیدگی کامل ، ارتفاع بوته ، تیپ بوته ، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته ، وزن صد دانه ، عملکرد دانه و مقاومت در برابر بیماری فوزاریوم یادداشت برداری شد. در خاتمه محاسبات آماری شامل تجزیه واریانس ساده بر اساس عملکرد دانه ژنوتیپ ها برای هر سال و در هر منطقه ، تجزیه واریانس مرکب سال و مکان برای هر منطقه به منظور تعیین سازگارترین لاین در هر منطقه ، تجزیه واریانس مرکب برای تمام مناطق و سالها به منظور بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط با استفاده از نرم افزار آماری SAS و مقایسه میانگین ها به روش LSD انجام گرفت . در خاتمه با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × سال × مکان، تجزیه پایداری عملکرد دانه به روش های مختلف انجام و لاین های پایدار FLIP ۰۷-۳۱۸C) و (FLIP ۰۹-۸۸C شناسایی شدند.

Keywords:

نخود , ژنوتیپ , عملکرد دانه , کشت بهاره , زراعت دیم