بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ گندم دوروم در آزمایشات یکنواخت سراسری منطقه گرمسیر و نیمه گرمسیر دیم مغان

به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه ارقام و لاین های امیدبخش گندم دوروم گرمسیر و نیمه گرمسیری ، تعداد ۲۰ رقم و لاین پیشرفته گندم دوروم به مدت سه سال در ایستگاه دیم مر کز تحقیقات کشاورزی مغان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار از مهرماه سال ۱۳۸۱ شروع گردید . از جمله صفات مورد ارزیابی در این آزمایش پایداری عمل کرد، پتانسیل بالا ی عمل کرد دانه ، مقاومت به آفات و بیماریهای مهم منطقه مانند زنگ زرد ، فوزاریوم خوشه ، پاخوره گندم و مقاومت به ریزش دانه ، ورس، زودرسی و کیفیت دانه می باشد. تجزیه واریانس مر کب سه ساله نشانگر وجود اختلاف بسیار معنی دار بین سال ها و تیمارها و اثر متقابل سال * تیمار بود . ژنوتیپ های برتر در سه سال که در یک کلاس با شاهد قرار گرفتند با عمل کردی معادل 4/4 تن در هکتار عبارت بودند از لاین ها ی شماره 6، 9، 12، 14، 16 و 18 متوسط عمل کرد شاهد طی سه سال 4/431 تن در هکتار از نظر عمل کرد در رتبه چهارم قرار داشت. از نظر پارامترهای پایداری از معیارهای دامنهتغییرات، انحراف معیار ، میانگین رتبه بندی و متوسط عمل کرد دانه استفاده گردید پایدارترین لاین از نظر عمل کرد دانه و انحراف معیار کم مربوط به تیمار شماره ۹ با متوسط عمل کرد ۴۴۸۵ کیلوگرم در هکتار و انحراف معیار ۱۳۲ بود . کمترین دامنه تغییرات در بین تیمارها به ترتیب لاین های شماره 14، 17، 9، 7 و 16 بودند. کمترین دامنه این فا کتور ۱۲۴ کیلوگرم در هکتار (تیمار شماره ۱۴ ) و بیشترین میزان آن تیمار شماره ۳ با ۳۴۳۷ کیلوگرم در هکتار بودند . در جمع بندی نهایی از نظر سه پارامتر مذ کور بهترین تیمارها به ترتیب از رتبه اول تا هفتم عبارتند از لاین های شماره 14، 9، 17، 18، 12، 15 و 7 که رقم سیمره (شاهد ) در رتبه هشتم قرار داشت.

Keywords:

پایداری عمل کرد , یکنواخت سراسری , گندم دوروم , گرمسیر و نیمه گرمسیر , دیم , تجزیه مرکب