تجزیه پایداری لاین های امیدبخش گندم نان در گرگان

به منظور ارزیابی ١٦ لاین امیدبخش گندم نان به همراه ارقام تجن و شیرودی به عنوان شاهد ، آزمایشی به صورت بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در طی سال های 83-80 به مدت سه سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گرگان انجام گرفت . در هر سال تجزیه واریانس بر اساس طرح بلوک های کامل تصادفی و پس از سه سال تجزیه واریانس مرکب انجام گرفت . نتایج تجزیه واریانس بلوک های کامل تصادفی در هر سال و تجزیه واریانس مر کب حاکی از اختلاف ژنوتیپ ها از نظر عملکرد محصول دانه در سطح ١% بود. به منظور مشخص نمودن ارقام پایدار و بررسی و اکنش ارقام در سال های مختلف ، تجزیه پایداری با استفاده از روش های واریانس محیطی و ضریب تغیرات و روش های غیر پارامتری واریانس و انحراف معیار رتبه انجام گردید . نتایج تجزیه مرکب در سه سال حا کی از اثرات متقابل معنی دار (0/01>p) ژنوتیپ * سال بود . نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس محیطی نشان داد که ژنوتیپ های شماره 14، 13، 6 و 7 به ترتیب دارای کمترین واریانس محیطی و بیشترین پایداری می باشند. همچنین بر اساس روش ضریب تغیرات محیطی ژنوتیپ ها ی شماره 14، 13، 6 و 7 به ترتیب دارای بیشترین پایداری می باشند. بر اساس تجزیه پایداری به روش نا پارامتری ژنوتیپ های شماره 6، 7 و 14 به ترتیب با میانگین رتبه 16/7 ، 16/7 و 16/3 دارای بیشترین رتبه و کمترین واریانس و انحراف معیار رتبه می باشند. با توجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس و روش های مختلف تجزیه پایداری ژنوتیپ های شماره 6، 7 و 14 که در سال های مختلف پایداری بسیار خوبی دارد از نظر عملکرد محصول دانه نیز نسبت به شاهد منطقه (تجن و شیرودی ) به طور قابل ملاحظه بیشتر است. با توجه به این ن تایج ژنوتیپ های شماره 6، 7 و 14 برای منطقه گرگان مناسب می باشند.

Keywords:

گندم نان , تجزیه پایداری , تجزیه مرکب