نهادهای اجتماعی در مدیریت شهری مرور سه تجربه در ایران: (شورایاری، سازمان های محله محور، طرح مدیریت محله)

چکیدهمدیریت شهری مدرن در ایران که میتوان آغاز آن را مصادف با نهضت مشروطه دانست تا به امروز دچار فراز وفرودهای گوناگونی بوده است. اگرچه از همان آغاز و در اولین قانون بلدیه ( 1286 ش)، بلدیه (شهرداری) با انجمنبلدی (انجمن شهر) یعنی یک نهاد اجتماعی برای مدیریت شهری همراه بود. اما میل به تمرکز قدرت به دلایلتاریخی، ساختاری، فرهنگی و جز اینها باعث تعطیلی و تأخیر در تحقق این ایده شد. بلاتکلیفی نهاد نوپای انجمنبلدی و بلدیه در کشاکش رویارویی با نظام سیاسی متمرکز، کفه ترازو را به سمت قدرت مرکزی سنگین ساخت ودرنهایت نهادهای دموکراتیک همچون انجمنهای بلدی و بلدیه، به فراموشی سپرده شدند یا در امتداد بوروکراسیتحکمآمیز قدرت دولتی قرار گرفتند. این سرنوشت به قهر یا به جبر تا پیش از تشکیل شوراهای اسلامی شهر در دهه1380 ش ادامه یافت تا اینکه امروزه و با گذشت یک قرن از آن ایدههای اولیه مجدداً بحث نهادهای اجتماعی درمدیریت شهری مطرح میشود. این مقاله با مرور و مقایسه سه تجربه متأخر نهادسازی اجتماعی در مدیریت شهری درایران معاصر فعالیتهای صورت گرفته را مرور کرده و با مقایسه آنها برخی نکات را به بحث میگذارد. تحلیل و مقایسهاین تجارب پیدایی نمونههایی کاملتر و بالغتر از نهادمندیهای اجتماعی در مدیریت شهری را نوید میدهد. هرچندتداوم تمایلات تمرکزگرا و ترس و تردیدها در تفویض قدرت به شهروندان نیز هنوز گرانجانی خود را مینمایاند.

Keywords:

مدیریت شهری , حکمرانی خوب , نهاد اجتماعی , سرمایه اجتماعی , مشارکت اجتماعی