درآمدی بر کارکرد هزار و یک شب در پهنه ادبیات تطبیقی

یک أثر زمانی می تواند در محدوده ادبیات تطییقی وارد شود که به ادبیات های ملت های دیگر أثربگذارد. کمند آثاری که این مرحله رسید و توانسته اند حد و مرزها را بشکنند و وارد ادبیات های دیگرملت ها شود. شاید به جرأت بتوان گفت که هزار و یک شب در صدر تأثیر گذارترین آثار ادبی جهانقرار دارد. در میان آثار شرق این أثر علاوه بر تأثیر گذاری پرتیراژترین کتاب شرقی در جهان است کهتوانسته است بازتاب وسیعی در جهان داشته و ادبیات های ملل مختلف به بازخورد و تأثر این اثربپردازند. اما براستی چه دلایلی سبب شد یک اثر با خیل عظیمی از اقتباسات هنری و ادبی و تأثراتگسترده روبه رو شود؟ مسلماً زمینه های زیادی برای بروز این تأثرات وجود دارد این زمینه ها کهعبارتند از برخورداری از جنبه روایی یا حکائی که سبب تأثیر گذاری در حوزه رمان گردید. سبکسحر انگیری و جادویی که در پیدایش و ترویج گرایش رمانویسی جادویی تأثیر گذاشت. خاصیتنمایشی و درماتیکی که سبب تأثیر گذاری در حوزه هایی نظیر تئاتر، نمایش نامه و سینما گردید.بازتات تصویر شرق و آداب و رسوم آن که سبب تأثیر گذاری در حوزه شرق شناسی گردید. پژوهشحاضر در صدد است ضمن برشمردن زمینه های تأثیر پذیری، آثاری که مربوط به آن زمینه ها بوجودآمد مورد کنکاش قرار دهد تا کارکرد و نقش این کتاب بزرگ در پرتو ادبیات تطبیقی در بوته نقدروشن سازد.

Keywords:

ادبیات تطبیقی , هزار و یک شب , تأثیر , تأثر