تأثیر مدت زمان تلقیح و نوع ریزنمونه بر القای ریشه مویین در گیاه دارویی تشنه داری Scrophularia striata Bioss

گیاه دارویی تشنه داری (Scrophularia striata Boiss.) متعلق به خانواده گل میمونی است که در بخش شمال شرقی ایران پراکنده شده است. اثرات ضد سرطانی، آنتی اکسیدانی و حفاظت عصبی گیاه تشنه داری در برابر اکسیداتیو ناشی از تنش عصبی به اثبات رسیده است. لینالول یکی از مهمترین ترکیبات گیاه تشنه داری است که علاوه بر دارا بودن خواص متعددی از قبیل فعالیت ضد التهابی و ضد ویروسی، پتانسیل فوق العاده ای نیز از نظر درمان سرطان دارد. با توجه به اینکه متابولیت های ثانویه در مقادیر کم و در مرحله خاصی از زندگی گیاه تولید می شوند، لذا انتقال ژن و القای ریشه مویین ابزار قدرتمندی برای افزایش تولید متابولیت های ثانویه است که در شرایط نرمال به میزان کم در گیاه وجود دارند. باکتری Agrobacterium rhizogenes در مهندسی ژنتیک به عنوان ابزار طبیعی جهت القای ریشه مویین در بسیاری از گونههای گیاهی شناخته شده است. القاء ریشه مویین نتیجه تلفیق بخشی از DNA پلاسمید القاء کننده ریشه به درون ژنوم گیاه می باشد. در این تحقیق از سویه 7 A باکتری A. rhizogenes به منظور القای ریشه مویین در گیاه تشنه داری استفاده شد. تأثیر مدت زمانهای مختلف تلقیح( 3 و 5 دقیقه) و ریزنمونههای متفاوت (برگ، کوتیلدون، دمبرگ و هیپوکوتیل) جهت ارزیابی پتانسیل آنها در القای ریشه مویین مورد بررسی قرار گرفت. طبق نتایج بیشترین تعداد ریشه القایی در ریزنمونه برگ (میانگین 4,66 ریشه در هر ریز نمونه) و مدت زمان تلقیح 5 دقیقه بود. درریزنمونه های دمبرگ و هیپوکوتیل ریشه القایی مشاهده نشد.

Keywords:

تشنه داری , لینالول , ریشه مویین , ریز نمونهAgrobacterium rhizogenes