مروری بر اصول و روشهای ارزیابی حسی در صنایع غذایی؛ آزمونهای محصولگرا

آزمون های حسی به میزان وسیعی در زمینه تحقیق کاربرد دارند. اجرای این آزمونها در بخش های تحقیق و توسعه و بازاریابی کارخانجات، میتواند برای کمک به بهبود و توسعه محصول و همچنین اتخاذ برنامه ریزی های اقتصادی در فروش محصول تاثیر بسزایی داشته باشد. با ارزیابی حسی یک محصول جدید، قبل از شروع تبلیغات، رفتار مصرفکنندگان نسبت به آن سنجیده میشود، بنابراین با اطلاعات بدست آمده میتوان سیاستگذاری صحیحی را برای تبلیغات و بازاریابی محصول پایه ریزی نمود. در این مقاله انواع روشهای آزمون های محصولگرا، به همراه اهداف و نحوه اجرای آنها مورد مطالعه قرار گرفته است.در رایج ترین طبقه بندی، آزمونهای حسی به دو دسته کلی مصرف کننده گرا و محصول گرا تفکیک میشوند. آزمون های مصرف کننده-گرا، توسط ارزیاب های آموزش ندیده انجام میشوند و داده های حاصل از آنها وابسته به نظر شخصی ارزیاب ها میباشد. این آزمونها اطلاعاتی در زمینه ترجیح، پذیرش و لذت بخشی محصول فراهم میکنند. در حالیکه آزمون های محصولگرا توسط ارزیاب های آموزش دیده انجام میشوند و داده های حاصل از آنها عینی، بیطرف و بدون نظر شخصی است. این آزمونها شامل آزمونهای تمایز (Discrimination tests ) و آزمونهای توصیفی (Descriptive tests) میشوند. آزمونهای تمایز از پرکاربردترین آزمون ها در مطالعات صنایع غذایی هستند و بسته به اینکه فرآیند تمایز بین نمونه ها به صورت کلی و یا با توجه به یک ویژگی خاص صورت بگیرد، روش-های متعددی را شامل میشود.روش های بسیار زیادی برای ارزیابی ویژگی های حسی و کنترل مواد غذایی وجود دارد، اما برای کنترل کیفیت مواد غذایی، همه آنها قابل استفاده نمی باشند و باید بسته به شرایط، مناسبترین آزمون را انتخاب نمود.

Keywords:

ارزیابی حسی , آزمونهای محصولگرا , صنایع غذایی