بررسی رابطه حاشیه نشینی و امنیت شهری درشهر بجنورد با رویکرد CPTED

احساس امنیت در فضاهای شهری یکی از مهمترین شاخص های کیفیت فضا محسوب می شود. اهمیت این موضوع به اندازه ای است که در طبقه بندی نیازهای بشر که توسط مازلو جامعه شناس و روانشناس آمریکایی مطرح گردیده ، امنیت پس از نیاز های فیزیولوژیک (آب و غذاو...) به عنوان دومین طبقه از بنیادی ترین نیاز ها معرفی شده است .حاشیه نشینی به عنوان پدیده رفتاری- فضایی در شهرها با جرم رابطه ی مستقیم دارد. تنوع و تجمل، اختلاف فاحش طبقات اجتماعی ساکن شهرهای بزرگ، تورم و گرانی هزینه های زندگی در تحریک اقدامات مجرمانه درحاشیه شهرها موثرند پیش بینی و پیشگیری از وقوع جرم در محیط های شهری بویژه حاشیه ها و زاغه ها از طریق طراحی محیطی و به کارگیری محیط مصنوع در راستای کاهش جرایم شهری راهبردی موثر به نظر می رسد.در این چارچوب این مقاله با هدف باز شناسی و بررسی نقش عوامل محیطی در بروز جرایم و براساس راهبرد جلوگیری از جرم مکان- محور و جرم خیزی در سکونتگاه های غیر رسمی و حاشیه شهر بجنورد، برنامه ریزی و طراحی محیطی با رویکرد cpted را مورد توجه و ارزیابی قرار داده است. اهداف این پژوهش بررسی رابطه بین طراحی محیطی و کالبدی نامناسب و امنیت در بافت حاشیه شهر بجنورد است. روش این تحقیق توصیفی-تحلیلی واز نرم افزار SPSS استفاده شده و جمع آوری اطلاعات نیز اسنادی –پیمایشی (تکمیل پرسشنامه) بوده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد در بافت حاشیه نشین شهر بجنورد بروز جرم و بزه هایی از جمله سرقت،خرید و فروش مواد مخدر و...رابطه و همبستگی مثبت با عوامل کالبدی و محیطی دارد.بطریکه فقدان برنامه و طراحی محیطی در کاهش امنیت و بروز جرم اثر مستقیم داشته است. با توجه به نتایج پژوهش و بهره گیری از رویکرد cpted راهبردها و راهکار هایی در راستای افزایش امنیت بافت حاشیه نشین شهر بجنورد ارایه شده است.

Keywords:

حاشیه نشینی , جرم مکان-محور , امنیت , رویکرد cpted , بجنورد