آشناییزداییهای زبانی اشعار مظفر النواب

مظفر النواب شاعر انقلابی معاصر عراق، یکی از بزرگترین شاعران عرب معاصر است که نقش مثبتی در تقویت جریانهای مبارز و مقاوم جهان عرب داشته و سستی مل تهای عرب و استبداد و بیلیاقتی حاکمان عربی را به باد انتقاد گرفته است. شعر نواب همیشه، سخنان ملتی فقیر و ستمدیده است که به دنبال راه رهایی خود هستند . نواب در این راه، زبان شعری را چونان سلاحی، برای رسوا کردن حکومت های عربی به کار میگیرد. این پژوهش با تکیه بر شیوه وصفی تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، بر آن است که آشنایی زداییهای زبانی اشعار مظفر النواب را در دو جنبهباستان گرایی و بکارگیری واژگان عامیانه در شعر فصیح مورد بررسی قرار دهد. نتایج این پژوهش نشان میدهد که نواببه خوبی و آگاهی از باستانگراییهای واژگانی و نحوی بهره میگیرد. بهعنوان مثال در برخی ترکیبها در استعمال فصیح معاصر زبان عربی استعمال اندکی دارد و از سماع و قیاس به دور است، اما در زبان شعری نواب رواج زیادی دارد که از جمله این آشنایی زداییهای نحوی در اشعار وی واردشدن لولا بر سر فعل، کثرت تقدم فاعل بر فعل، حذف نون از الذین، ترکیب اینعم و کاربرد قاطبه، اشباع میم جمع ، ورود قد بر سر اسم ، التقای دو ضمیر متصل در محل نصب هستند.از سوی دیگر، آمیزش زبان فصیح با لهجههای عامیانه در شعر و وامگیری از لهجهها و نزدیکی به زبان عامیانه روزانه، از دیگر تکنیکهای نواب در ایجاد آشنایی زداییهای زبانی و از برجسته ترین پدیدههای زبانی در شعر اوست. به طوریکه وامگیری از این لهجهها از حد یک یا دو یا ده واژه و یا از یکی دو لهجه فراتر رفته و بخشی از ساخت زبانی اوست.

Keywords:

آشناییزدایی , باستانگرایی , الفاظ عامیانه , مظفر النواب , شعر معاصر عربی