واکنش های مورفولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ژنوتیپ های متحمل و حساس به خشکی نخود Cicer arietinum L در شرایط تنش خشکی در مزرعه

آزمایشی با هدف بررسی واکنشهای مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ژنوتیپهای حساس و متحمل به خشکی نخود در شرایط تنش خشکی با 14ژنوتیپ، شامل دو رقم تجاری جم (MCC361 (و کرج( MCC358 ،(سه ژنوتیپ کابلی و سه ژنوتیپ دسی متحمل به خشکی بهترتیب شامل MCC392 ،MCC537 ،MCC696 وMCC873 ،MCC870،MCC10 و همچنین سه ژنوتیپ کابلی و سه ژنوتیپ دسی حساس به خشکی بهترتیب شامل MCC759 ،MCC588 ،MC774 و MCC39 ،MCC45 و MCC101 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزیدانشگاه فردوسی مشهد در شرایط دیم انجام شد. ژنوتیپهای فوق در مرحله گلدهی، از نظر صفات وزنخشک اندام هوایی، طول ساقه، مقدار نسبی آب برگ، شاخص پایداری غشاء، پتانسیل آب برگ، سطح برگ، کارآیی فتوسیستمΙΙ (Fm/Fv ،(میزان پروتیین کل محلول برگی، پرولین و میزان فعالیت آنزیم کاتالاز، مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشانداد که همبستگی مثبت و معنیداری بین میزان پرولین و پروتیین کل محلول برگی وجود دارد. وزنخشک اندام هوایی و سطح برگ نیز همبستگی مثبت و معنیداری با میزان فعالیت آنزیم کاتالاز نشان دادند. فعالیت آنزیم کاتالاز، مقدارپرولین، پتانسیل آب برگ و کارآیی فتوسیستمΙΙ در ژنوتیپهای حساس به خشکی کمتر از سایر ژنوتیپهای مورد بررسی و بهویژه ژنوتیپهای متحمل به خشکی بود که بهنظر میرسد میتوان از این صفات بهعنوان شاخصهای مناسبی جهتارزیابی میزان تحمل به خشکی ژنوتیپهای نخود استفاده کرد. برخلاف رقم تجاری جم (MCC361 ،(در رقم تجاری کرج (MCC358 (مقادیر بالایی از فعالیت آنزیم کاتالاز، مقدار پرولین، پتانسیل آب برگ و کارآیی فتوسیستمΙΙ مشاهده شد که این نتایج نشان از تحمل بالاتر این رقم به تنش خشکی دارد.

Keywords:

پرولین , تنش خشکی , کاتالاز , کارآیی فتوسیستمΙΙ , نخود