مهارت خودتنظیمی:سازهای تاثیرگذار ولی مغفول در فرایند یاددهی- یادگیری

یکی از مهمترین عوامل درونی که مسیر رسیدن به پیشرفت تحصیلی را هموار می کند، میزان برخورداری از مهارت خودتنظیمی است.فراگیران از طریق محرک هایی که خودشان به وجود می آورند، رفتار خود را تنظیم می کنند و یادگیری را تسهیل می نمایند. مفهوم خودتنظیمی به اعتقاد پژوهشگران حوزه شناختی اجتماعی به رفتارها، احساسات و افکار از پیش برنامه ریزی شده ای که به طور مداوم براساس بازخوردهای حاصل از عملکرد فردی دچار تغییراتی در جهت دست یابی به اهداف مورد نظر میگردد اطلاق می شود. بسیاری از پژوهشگران معاصر همچون مونتالو و تورس) 2004 ( معتقدند که بحث خودتنظیمی یادگیری کانون عمده تحقیقات روانشناسی تربیتی را بهخود اختصاص داده است. روانشناسان اجتماعی، شخصیت و بیشتر از همه روانشناسان تربیتی درک فرایند شکل گیری و تاثیر گذاری این سازه میانجی یا شاخص کارکرد سازگاری را در زمینه های متعدد رفتاری، هیجانی، شناختی و یادگیری مورد بررسی قرار داده و یافته های متعددینیز در این زمینه حاصل گردیده است. در پژوهش حاضر نیز با مروری بر نظریه های موجود و تحقیقات انجام یافته، این سازه را مورد بررسی دقیق تر قرار داده و پس از تحلیل ابعاد مختلف آن، به نتایج پژوهشها و کاربردهای آن در محیط های آموزشی و تربیتی نیز اشاره خواهیمنمود. در کل یافته های بخش نظری این مطالعه حاکی از آن بوده هرچند که نظریات متعددی در مورد خودتنظیمی به رشته تحریر در آمده ولی اکثر آنها در قایل شدن ابعاد شناختی، فراشناختی، انگیزشی و مدیریت رفتاری و محیطی)مدیریت منابع( برای این متغییر دارای وجهمشترک هستند. یافته های بخش پژوهشی نیز حاکی از آن بوده که مهارت خود تنظیمی در محیطهای یادگیری ارتباط و همبستگی معنی داری با متغییرهایی همچون پیشرفت تحصیلی، خودپنداره، کاهش اضطراب امتحان، جهت گیری هدف، مهارت حل مساله، باورهای انگیزشی و سودمندی ادراک شده داشته است.

Keywords:

خودتنظیمی , خودتنظیمی انگیزشی , خودتنظیمی یادگیری , فراشناخت , یادگیری