شبیه سازی بارش-رواناب و ایجاد سیستم هشدار سیل با استفاده از نرم افزار HEC-HMS مطالعه موردی حوضه آبریز شهرچای

استفاده از سیستم پیش بینی و هشدار سیل امری ضروری و اجتناب ناپذیر در جهت هدایت و کنترل سیلاب ایجاد شده و همچنین کاهش خسارات ناشی از آن میباشد.زیر حوضه مطالعاتی، قسمتی از حوضه بزرگ سفیدرود و زیر حوضه مهم و اصلی رودخانه قزل اوزون است که بر روی رودخانه شهرچای می باشد.این محدوده در حد فاصل طول جغرافیایی 23 25ʼ 46 و عرض جغرافیایی 23 43ʼ 36 در استان آذربایجان شرقی میباشد.پس از بررسی شبکه های ایستگاه های آب سنجی و بررسی دوره های آماری ، سری زمانی مشترک بین ایستگاه ها سال های آماری 61-1360 الی 90-1389 هجری شمسی در ایستگاه های تکانلوی بالا،بداق بیگ،چپینی،موتورخانه،تونل هفتم،سد سهند،پمپ بنزین،کوه سالار،چتاب و آونلیق انتخاب شد.با استفاده از مدل HMS-HEC و انتخاب روش هیدروگراف واحد SCS به عنوان روش تبدیل بارش- رواناب ،خروجی زیر حوضه های آن با استفاده از مقادیر بهینه Number Curve و Abstraction Initial ، محاسبه شده است . در نهایت برای شناسایی مناطق سیل خیز،تحلیل حساسیت زیر حوضه ها برای سیل خیزی انجام گرفت. برای الویت بندی زیر حوضه ها از نظر سیل خیزی از روش ابداعی خسرو شاهی که تکرار حذف انفرادی زیر حوضه می باشد استفاده شده است.محاسبات حاصل از اجرای مدل با روش پیشنهادی نشان داد که نحوه مشارکت زیر حوضه ها در سیل خروجی لزوما متناسب با دبی اوج زیر حوضه ها نبوده و زیر حوضه با دبی اوج بیشتر ضرورتا تاثیری در سیلاب خروجی حوضه ندارند.بنابراین عوامل روندیابی ابراهه ها و موقعیت مکانی زیر حوضه ها اولویت بندی سیل خیز را تحت تاثیر قرار می دهند.