بررسی ارتباط خصوصیات روزنه ای با کارایی مصرف آب تحت شرایط کم آبی

شرایط آب و هوایی خشک و نیمه خشک ایران اهمیت شناسایی ارقام گیاهی مقاوم به خشکی را افزایش می دهد. بدین منظور مطالعه ای روی 7 اینبرد لاین ذرت تحت سه تیمار رطوبتی مختلف انجام شد و خصوصیات روزنه ای شامل تراکم و مساحت روزنه ها در سطوح برگ و نیز کارایی مصرف آب (W.U.E) جهت شناسایی ارقام مقاوم به خشکی انجام گرفت. آزمایش در قالب طرح کرتهای خرد شده با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. پلاتهای اصلی و فرعی به ترتیب به تیمارهای آبیاری شامل : سطح شاهد: آبیاری با آب معمولی، سطوح تنش متوسط و شدید: به ترتیب آبیاری با محلولهای 3% و 6% پلی اتیلن گلیکول (جهت القای تنش خشکی) و اینبردلاینها اختصاص یافت. خصوصیات روزنه ای با استفاده از روش نسخه برداری و W.U.E طبق فرمول اهدایی و واینز اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان میدهد که تیمار آبیاری و اینبردلاینها برای صفات مورد بررسی به استثنای تعداد روزنه در سطح فوقانی برگ با یکدیگر اختلاف معنی داری دارند. اثر متقابل اینبردلاینها و تیمار آبیاری نیز برای صفات W.U.E وتعداد روزنه در سطوح برگ معنی دار است. مساحت روزنه در سطوح برگها در سطح تنش شدید بیشتر و در دو سطح دیگر کمتر و مشابه یکدیگر می باشد. با افزایش شدت تنش تراکم روزنه ها به استثنای اینبردلاینها 4 و 2 (به ترتیب در سطوح فوقانی و تحتانی) افزایش یافت. در شرایط تنش متوسط، W.U.E برای تمامی لاینها به استثنای اینبردلاینهای 5 و 7 به بیشترین میزان رسید که این امر مبین این نکته است که با محدودیت آب در حد قابل قبول، کارایی مصرف آن افزایش می یابد. در واقع زمانی که گیاه در معرض تنش خشکی قرار میگیرد می تواند از طریق کنترل میزان باز و بسته بودن روزنه ها تلفات آب را به حداقل ممکن رسانده و بخش اعظم آب جذب شده را صرف رشد و تولید نماید.

Keywords:

ذرت , خشکی , خصوصیات روزنه ای , کارایی مصرف آب