حرکت جوهری تا عرض در نسبیت اسلامی

این نوشتار به قصد واکاوی نحوه ی برخورد کاهش گرایانه ی فعلی از تشخص و هستگی به سوی حضور پیرامونی و وصفی در به کارگیری توان پنهان و آشکار دین، گام می گیرد، طی بررسی اعوجاج و تزلزل در دریافت مفهوم دین، که هم منشا امتداد بخشیدن مبالغه آمیز و سطحی به دین مداری در زیست بوم فرهنگی اجتماعی مسلمانان است و هم ناشی از آن، مقایسه ی برخوردهای نسبیت گرایانه با اسلام را در گذشته و اکنون تا تبیین آسیب شناسانه ی دین جویی دین ابزاری پیش می برد. در همین راستا کوشش می شود با ذکر بارزترین نمودهای گرایش ابزارمندانه به دین، از نسبت دادن سلیقه ای و تجاری اسلام به همه چیز تا منسوب کردن آن به تمام سطوح جانبی و فرودین زیست، از نسبیت گرایی و ناآرامی پنهان در دریافت جایگاه عالی دین نقاب اندازی گردد. در نتیجه نوآفرینی ها و خلاقیت های کم عمق و ساده اندیشانه ی علم زدگان دیروز و امروز، در شناخت دینی، شایسته ی پالایش و تغییر رویکرد دانسته و بر بایستگی پویش و پژوهش در راه سلوک و تمسک به حیثیت ذاتی و غیرعرضی دین، تاکید می شود.

Keywords:

دین , بنیان , تغافل , نسبیت , ابزارگرایی