بررسی کیفیت آب زیر زمینی دشت همدان بهار

دشت همدان بهار یکی از چهار دشت منطقه همدان می باشد که بدلیل بروز افت مداوم و کاهش ذخایر مخازن آب زیرزمینی در طی دو دهه گذشته از یک طرف و همچنین روند افزایشی تخلیه فاضلابهای شهری و صنعتی, مواد زائد و جامد و کاربرد سموم و کودهای شیمیایی در محدوده آن از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است. هدف اصلی این طرح مطالعه و تعیین کیفیت آب زیر زمینی دشت و ارائه راهکارهای اجرایی در جهت کنترل آلودگی آن بوده است. جهت دستیابی به کیفیت آبهای زیرزمینی این دشت , محدوده دشت در بلوکهای 25 کیلومتر مربعی تقسیم گردید. از بین این بلوکها 30 بلوک بطور تصادفی انتخاب گردید و در هر بلوک نزدیکترین اجتماع بعنوان ایستگاههای ثابت جهت برداشت نمونه انتخاب شد. جهت تعیین کیفیت 23 پارامتر کیفی فیزیکی , شیمیایی و باکتریولوژیک در نظر گرفته شده و بصورت ماهیانه در طی یکسال از تیر ماه 1381 لغایت خرداد ماه 1382 عمل پایش انجام گردید. نتایج حاصل از آزمایشات و مقایسه میانگین نتایج حاصل از آزمونها در هر ایستگاه , با سطح اطمینان 95 % برای هر پارامتر با معیارهای عمومی کیفی آب نشان می دهد که در وضعیت فعلی از جانب فلزات سنگین خطری متوجه آب زیرزمینی دشت نمی باشد. در خصوص آمونیوم و آمونیاک نتایج نشان می دهد که 100 % نمونه ها دارای غلظتی بالاتر از استاندارد میباشند. مقایسه نتایج حاصل از غلظتهای نیترات نشان می دهد که 43/3% از ایستگاهها دارای غلظت بالای نیترات و یک سوم ایستگاهها دارای TDS بالاتر از استاندارد می باشند. در خصوص کیفیت باکتریولوژیک نیز با توجه به معیار ارائه شده هیچیک از نمونه ها دارای MPN بالاتراز این مقدار نمی باشند. در بررسی کیفیت آب برای کشاورزی به روش ویلکوکس نیز مشخص گردید که وضعیت کیفی آب دشت در دسته خوب و متوسط قرار دارد. بنابراین با توجه به محدودیت منبع و کاهش سطح سفره و همچنین حساسیت ویژه این دشت در تامین آب شرب, کشاورزی و صنعت شهر همدان و بهار و لزوم برداشت آب بیشتر در سالهای آینده , در تصمیم گیری برای مدیریت کیفی آب زیرزمینی , کاهش بار آلودگی در منابع آلاینده واقع در محدوده دشت الزامی است.