نقد اسطوره ای شعر مرد و مرکب از مهدی اخوان ثالث

نقد اسطوره گرا از رویکردهای اصلی نقد ادبی معاصر است که با بررسی تاثیر نیروهای پویا و ذاتی برخاسته از اعماق روان جمعی بشر، کمک شایانی به تحلیل و درک متون ادبی می کند. با توجه به ارتباط ناگسستنی ادبیات و اسطوره و نیز آشنایی ژرف اخوان ثالث با اسطوره ها به ویژه اسطوره های ایرانی و تجلی پربسامد آن در سروده های او، نمیتوان بدون آشنایی با مبانی نقد اسطوره گرا به دنیای پر رمز و راز ذهن و زبان وی راه یافت. مرد و مرکب از سروده های روایی است که اخوان ثالث آن را در دوران اوج شاعری سروده و در دفتر از این اوستا گنجانده است. در این مقاله برآنیم که با روش تحلیلی- تطبیقی و با رویکردی اسطوره گرایانه به نقد و بررسی سروده مرد و مرکب بپردازیم؛ بنابراین پس از مقدمه ای درباره اسطوره و مبانی نقد اسطوره گرا، بر اساس نظریه های سرنمونی کارل یونگ، تک اسطوره جوزف کمبل و نیز اندیشه های میرچا الیاده و دیگران، تاثیر بنمایه های اسطوره ای را در شکل گیری سروده مرد و مرکب ، نشان دهیم و در فرجام نیز به مواردی از اسطوره شکنی سراینده اشاره شده است. به طور کلی این سرودهاولا شباهتهای زیادی با ساختار اسطوره ها دارد،ثانیا موارد فراوانی را نیز در خود جای داده است که نشان از اسطورهشکنی و واسازی و تغییر طرح و ساختار روایت های اسطوره ای دارد.

Keywords:

اسطوره , نقد اسطوره گرا , اخوان ثالث , مرد و مرکب.