تبیین مفهومی نظریه عدالت اجتماعی در اندیشه شهید صدر

به باور شهید صدر عدالت اجتماعى ارزشى اصیل، مبنایى اساسى و رکنى بى بدیل دراسلام است. در این مقاله با بررسى کامل آثار وی با روش دلالت پژوهى، دلالت ها ونکاتى از متن آثار ایشان استنباط گردیده و نوعى تفسیر متن به متن صورت پذیرفتهاست تا جوهره اندیشه شهید صدر درباره عدالت اجتماعى فهمیده شود. به باور صدر،عدالت به عنوان ارزشى توحیدی در موضوع های مختلف، معنای خود را مى یابد. درساحت فردی، عدالت به معنای رعایت حد اعتدال و استقامت در شریعت است وساحت حیات جمعى در پیوند با استخلاف عامه انسان، عدالت اجتماعى متضمن دورکن تعادل اجتماعى و تامین اجتماعى است که رکن دوم بر دو طریق مردمى و دولتىصورت مى پذیرد. بنابراین، عدالت اجتماعى متقارن با نوعى توازن اجتماعى است وکارکرد رکن تامین اجتماعى برگشت جامعه به توازن مورد هدف است. از این رو، درکنار معیار کار، معیار نیاز نیز به عنوان اصل حاکم بر حوزه تامین اجتماعى در مکتباجتماعى اسلام پذیرفته شده است. از دیگر سو، تفاوت سویه مردمى و دولتى در مسیلهتامین اجتماعى به باور شهید صدر در گستردگى این دوسویه است. در نگاه صدر،نظریه عدالت اسلامى، عنصر اصلى مکتب اجتماعى اسلام و دارای برنامه ای تفصیلى است که شریعت در اختیار ما قرار مى دهد. اقامه عدالت اجتماعى نیازمند مداخله مستقیمو حداکثری دولت اسلامى خاصه در منطقه الفراغ است و بزرگ ترین مانع اقامه عدالت در دیدگاه او وابستگى به دنیاست.

Keywords:

عدالت اجتماعى , نظریه استخلاف , تامین اجتماعى , تعادل اجتماعى , تکافل عمومى , شهید صدر