رویکرد باطنی شهید ثانی به شریعت

فهم باطنى از شریعت در میان عالمان شیعى با فراز و فرودهایى در طول تاریخ همراهبوده است. اگرچه کمتر عالم شیعى مىتوان یافت که منکر باطن برای دین باشد، نبودتوجه کافى به باطن شریعت نوعى ظاهرگرایى افراطى و خشک ضد عرفانى را در میانعالمان شیعى مىنمایاند. در این میان، نگاه باطنى شهید ثانى همسو با رویکرد رایج درمیان عارفان مسلمان است. از نگاه وی، اصالتدادن به باطن و تبعى دانستن ظاهر براهمیت بعد باطنى دین مىافزاید. بنابر این رویکرد، عالمان رسمى محتاج عالمانحقیقىای هستند که بر علوم حقیقى اشراف دارند و جایگاه ایشان بسیار برتر از عالمانظاهری است. به باور شهید ثانى، در میان اعضا و اعمال انسان نیز، قلب و اعمال مربوطبه آن اصل و مقصد دین است. وی در مقام فقیهى بنام افزون بر توجه به علوم ظاهریهمچون فقه و انجام دادن عبادت ها و فهم قرآن، بدون انکار ظواهر و کاستن از اهمیتآن، همواره جانب باطن حقیقت را به عنوان امر اصیل رعایت کرده است. از رهگذرتوجه به رویکرد باطنى عالمان و فقیهان بنام امامیه، مىتوان از خطر ظاهرگرایى که درمیان برخى از عالمان اهل سنت و حتى عالمان شیعى درحال رواج است دور ماند.

Keywords:

شهید ثانى , باطن , شریعت , طریقت , حقیقت , قلب