ارزیابی موردی میزان نشت آب از کانالهای آبیاری و مخازن ذخیره آب با پوشش ژئوسنتتیک

استفاده از مواد ژئوسنتتیک در پوشش کانالهای آبیاری و مخازن ذخیره آب از دو دهه پیش شروع شده و با روندی افزایشی در حال گسترش است. این مسئله از یک سو مرهون ویژگیهای منحصر به فرد این مواد بوده و از سوی دیگر سهولت اجرا و مسائل اقتصادی نیز بر جذابیت استفاده از این مواد افزوده است. منتها سؤال اساسی این است که آیا این مواد در دراز مدت پاسخگوی نیازهای مربوطه خواهند بود؟ در این مقاله ضمن مرور اجمالی پروژه های عمده انجام شده در کشور در بخش انتقال و ذخیره آب، نشت آب از استخر بتنی ذخیره آب و کانال انتقال آب که به ترتیب دارای ژئوممبران روباز و ژئوممبران مدفون هستند مورد بررسی قرار گرفته است. در این بررسی میزان نشت آب بر اساس اندازه گیری در محل (روش آب ایستی برای استخر و روش دبی ورودی- خروجی برای کانال انتقال آب) تعیین گردید. مقدار نشت آب به دست آمده برای استخر پوشش شده با ژئوممبران روباز حاکی از میزان زیاد نشت آب است .این میزان عمدتاً به عدم اتصال مناسب پوشش ژئوممبران به دیواره های حوضچه واقع شده در کف استخر مربوط است. بنابراین بهبود وضعیت این اتصالات به خصوص در گوشه های حوضچه کف استخر ضروری است. اندازه گیری میزان نشت در کانال انتقال آب که دارای ژئوممبران مدفون است نیز نشان داد که مقدار نشت با توجه به میزان نشت در کانالهای بتنی ، در حد متوسطی قرار دارد . با توجه به گسترش استفاده از مواد ژئوسنتتیک در پوشش کانالها و مخازن ذخیره آب در کشور ، ارزیابی جامع و مداوم پروژه های انجام شده با مواد ژئوسنتتیک در بخش آبیاری و زهکشی حیاتی است . در این میان تبیین استانداردها و تجهیز مناسب آزمایشگاهها ضروری است.

Keywords:

ژئوسنتتیک , ژئوممبران , دوام , پوشش کانال , کنترل نشت