بررسی آگاهی ونگرش دانش آموزان پسر مقطع دبیرستان شهرستان فسا در مورد مصرف سیگار بر اساس مدل اعتقادبهداشتی

نوجوانی، مرحله گذر رشد فیزیکی و روانی فرد است که همراه با تغییرات زیستی، اجتماعی، و روانشناختی است. دبیرستان دوره بحرانی برای کسب عادات مربوط به سلامتی و انتخاب سبک زندگی است. به همین دلیل، مخاطره آمیزترین دوران زندگی از نظر انجام رفتارهای پرخطر همچون شروع مصرف سیگار دوره نوجوانی است. تلاش جهت کسب هویت فردی و اجتماعی، لذت جویی، کاهش اعتماد به نفس و کمبود مهارتهای لازم جهت ارتباط با دیگران، نوجوان را مستعد سوء مصرف سیگار می سازد و کسب آگاهی موجب تغییر در فرآیند فکری و نهایتا0 عملکرد نوجوان می شود. (1)رفتارها و سبک زندگی افراد عمدتا0 در طی دوره نوجوانی پایهگذاری میشود (2 ) و 70 درصد مرگها به دنبال رفتارهایی رخ میدهندکه در نوجوانی روی داده و قابل اصلاح بودهاند (3) از میان این رفتارها میتوان به استعمال دخانیات اشاره کرد که شروع آن در دوره نوجوانی یکی از دغدغه های سلامت همگانی در همه کشورها بهویژه در کشورهای در حال توسعه است (4)مصرف سیگار یک مشکل جهانی است. هر سه ثانیه یک نفر در اثر عوارض ناشی از کشیدن سیگار می میرد .(5) به طوریکه می توان گفت استعمال دخانیات و مواد مخدر یکی از بیشترین علل مرگ و میر زود هنگام در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه است. تولید انبوه سیگار و تبلیغات گسترده، موجب روی آوردن افراد زیادی به آن و افزایش شدید مصرف سیگار در دهه های گذشته گردیده است. (6) در دنیا 1/1 میلیارد نفر سیگاری هستند که 80 درصد از آن ها در کشورهایی که درآمد کم یا متوسط دارند، زندگی می کنند. (7 ) یعنی از حدود 3 میلیون نفری که سالانه در جهان در اثر مصرف سیگار می میرند یک میلیون نفر در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند؛ در نتیجه سیگاری شدن در کشورهای در حال توسعه رو به افزایش می باشد؛ ( (5 و بررسی روند تغییرات مصرف دخانیات در کشورهای در حال توسعه به عنوان یک اولویت بهداشتی اهمیت زیادی دارد. (7) سیگار عامل مهمی در ایجاد سرطان ها می باشد و زمینه را برای مبتلا شدن به بیماری های ایست قلبی، عفونت های تنفسی، زخم معده و اثنی عشر و افسردگی آماده می کند 8)، .(9 نوزادان مادران سیگاری نیز از عوارض ناشی از مصرف سیگار در امان نیستند 10) ، (11 کشیدن سیگار افزون بر زیان های جسمی، سلامت روانی افراد را نیز به مخاطره می اندازد ( 12، ( 13 وزمینه ساز اعتیاد به مواد افیونی نیز می باشد. در بهترین مراکز ترک دخانیات شانس بازگشت پس از ترک بیش از %75 می باشد. همین امر بر اهمیت پیشگیری، کاهش و از میان برداشتن این مشکل جهانی تاکیددارد ( 12 .) از همین رو بیشتر فعالیت های سازمان جهانی بهداشت و دیگر جوامع بهداشتی پس از سال های دهه 1970 به جای درمان متوجه پیشگیری از اعتیاد به مصرف دخانیات شده اند